:
تبلیغ یا رساندن پیام و نشر اهداف انبیاء، امر مهمی است که می‌توان آن را همزاد بشر دانست. از این‌رو آنرا همزاد بشر دانستیم، که ظهور دین و نبوّت را هم‌زمان با تولّد آدم ابوالبشر7 می‌دانیم. چرا که انسان موجودی است اجتماعی؛ بنابراین برای تعامل با دیگران و مفاهمه بهتر باید نیّات و اغراض شخصی یا دینی خود را به وسیله ابزار و امکانات موجود منتقل نماید و این همان تبلیغ است.
ابزار و امکانات تبلیغ، در گذر زمان و با تکامل و پیشرفت انسان در هر عصری به شکلی نو و تازه پدید آمد؛ و مبلّغان دین نیز، چه آنان که واقعاً درصدد هدایت انسان بودند و چه آنان که به نام دین و تظاهر به تبلیغ آن، در واقع ضلالت و گمراهی را تبلیغ می‌کردند، با استفاده از این ابزار برای گسترش و نشر اهداف خود از هیچ کوششی دریغ نکردند.
بدون شک اختراع و ابداع ابزار تبلیغی الکترونیکی را باید نقطه عطف مهمی در امر تبلیغات دانست؛ چرا که بسیاری از حدود و ثغور و محدودیّت‌ها را از میان برداشت. خصوصاً در دهه اخیر و با گسترش اینترنت، شاید دیگر نتوان در این کره خاکی محدوده‌ای را یافت که از بُرد تبلیغ به دور باشد. پدیده‌ای که باید آن را تلفیقی از رسانه‌های مختلف و مدرن، مثل تلفن، رادیو، تلوزیون، روزنامه، مجله و… دانست.
پیروان ادیان مختلف نیز به تبع سرعت و رشد تکنولوژی از ورود به این عرصه غفلت نکردند؛ آنها علاوه بر تبلیغات سنّتی، که مخاطبان خاص خود را دارد، کوشیدند که خود را به ابزار نوین تبلیغی مجهّز کنند، تا به آسانی و سهولت و با هزینه کمتری بر تعداد پیروان خود بیافزایند.
بر کسی پوشیده نیست که اسلام و مسیحیت به عنوان دو دین بزرگ الهی در تمام عالم دارای پیروان فراوانی هستند. در بعضی از ممالک نسبتشان، به اقلّیّت و اکثریّت و گاهی نیز مساوی است. گاهی در صلح و آرامش بودند و گاهی در مخاصمه و جدال؛ اسلام به عنوان آخرین و کامل‌ترین دین الهی همواره مسحیت راستین را به رسمیّت می‌شناسد و مسیحیانی که در سرزمین‌های اسلامی به عنوان اقلیّت مذهبی زندگی می‌کنند، از حقوق خاصّی به عنوان اهل ذمّه برخوردارند؛ همچنانکه محدودیّتهایی برای تبلیغ دین آنها در میان مسلمانان قائل است.
اما در این پژوهش سخن از مسیحیت راستین نیست، بلکه از افرادی است که به آموزه‌های مسیحی ملتزم نیستند، و مسیح7 را ابزار رسیدن به اهداف سیاسی و استعماری خود می‌دانند. همانطوریکه تاریخ استعمار در مشرق‌زمین و آفریقا گواه بر این مدّعاست، افرادی تحت نام زیبای «تبشیر» به تحمیل ایده‌ها و افکار سیاسی و انحرافیِ پیچیده در زرق و برق محبّت، عشق، نجات و شفاء می‌پردازند. هدف ما در این پایان‌نامه که با عنوان «بررسی شیوه‌های تبلیغ مسیحیت تبشیری در اینترنت» تدوین شده، شناخت این شیوه‌ها و راه‌های تاثیر آنها بر جامعه اسلامی ایران و معرفی آسیب‌ها و مشکلاتی است که این پدیده برای تحقق اهداف متعالی اسلام در این کشور به‌وجود می‌آورد. تبلیغات گسترده «مسیحیت‌ِتبشیری» در میان اقشار مختلف جامعه ما، که از طریق ماهواره، اینترنت، کلیسای خانگی، پخش و توزیع کتب
رایگان و … انجام می‌شود، می‌تواند به سست شدن پایه‌های ایمانی و دینی مردم بینجامد. ما در این رساله به بررسی تبلیغات اینترنتی آنها، و راهکارهای مقابله با آن خواهیم پرداخت.
ضرورت و اهداف تحقیق:
هر مبلّغ متعهّدی باید علاوه بر تجهیز به دانش قرآنی و منابع روایی، نسبت به نقاط آسیب‌پذیر جامعه اسلامی و جوانان عزیز و منافذی که مجرای نفوذ و ورود دشمن است، نیز آگاه باشد. مبلّغان باید بدانند یکی از بزرگترین و خطرناک‌ترین پدیده‌ای که مسلمانان با آن روبرو هستند، تبشیر مسیحیت است که متاسفانه در برخی از آنان نیز موثر افتاده، تاحدّی که فریاد دلسوزانه علمای آگاه و متعهّدمان خصوصاً رهبر فرزانه انقلاب و مراجع معظم تقلید نسبت به گسترش و رواج آن در جامعه ما بلند است. و شاید در اطراف ما نیز، از اقوام و آشنایان، و یا دوستان و همسایگان کسانی باشند که به طور پیدا یا پنهان گرفتار دام مسیحیت تبشیری شده‌اند.
بنابراین پژوهشی که تحت عنوان فوق‌الذّکر در جامعه المصطفی9 العالمیه و با راهنمایی و مشاوره اساتید محترم صورت گرفته تلاش می‌کند ضمن بررسی سایت‌ها و وبلاگها، شیوه‌های تبلیغی آنها را معرفی نماید. تا با شناساندن اهداف، انگیزه‌ها و روشهای تبلیغ مسیحیت تبشیری به جمع بزرگ مبلّغان مسلمان و متصدیّان فرهنگ و مذهب کشور ما، ضمن تنبّه و آگاهی‌بخشی به آنها، اعلام نماید: ضرورت دارد که مبلّغان اسلامی ضمن مجهز‌شدن به وسایل نوین ارتباطی، با ابزارِ تبلیغی از جنس همان ابزاری که دشمن از آنها بهره می‌برد، علاوه بر پاسخگویی به شبهات مسیحیت زمینه هدایت منحرفین و فریب‌خوردگان را نیز فراهم نمایند.
سؤال‌های تحقیق:
سؤال اصلی:
روشهای تبلیغ «مسیحیت تبشیری» در شبکه جهانی اینترنت برای مخاطبان فارسی زبان و ایرانی چگونه است؟
سؤال‌های فرعی:
1.اینترنت در میان انواع مختلف رسانه‌های تبلیغی در چه جایگاهی قرار دارد؟
- مزایا و کارکردهای این رسانه چیست؟
3.نگاه ادیان الهی نسبت به تبلیغ چگونه است؟
- دیدگاه مسیحیت نسبت به تبلیغ چیست؟
5.تبشیر چیست؟
6.مسیحیت تبشیری به چه معناست؟
7.سابقه تبلیغ مسیحیت در سرزمین ایران چیست؟
- انواع شیوه‌های تبلیغ مسیحیت در اینترنت چگونه دسته‌بندی می‌شود؟
- راهکارهای مقابله با تبلیغات اینترنتی مسیحیت در ایران چیست؟
- چگونه می‌توان تبلیغات منفی مسیحیت تبشیری علیه اسلام در سایت‌ها و وبلاگها را خنثی نمود؟
فرضیه تحقیق:
با توجه به ظرفیت‌های بالای اینترنت و امتیازاتی که این روش نسبت به سایر روشهای تبلیغ مسیحیت تبشیری در ایران از آن برخوردار است، مبشّران مسیحی در آینده توجه بیشتری به آن خواهند داشت و تبلیغات خود را در این شبکه گسترش خواهند داد. به این ترتیب، مسیحیت تبشیری می‌تواند یکی از چالش‌های مهم مسلمانان ایران در آینده باشد و در این خصوص باید ضمن شناخت دقیق و عالمانه این پدیده و قابلیت‌های آن، از هم‌اکنون برای غلبه بر آن چالش پیش‌اندیشی و چاره‌جویی و برنامه‌ریزی کرد.
سابقه تحقیق:
تا کنون کتاب‌‌ها و مقالات و پایان‌نامه‌های زیادی در زمینه تبلیغ و عناوین مرتبط با آن و همچنین مسیحیت در ایران و اهداف و انگیزه‌ها و روشهای تبشیری و تبلیغی آنها نوشته شده، اما با جستجویی که در کتابخانه‌ها و پایگاه‌های اینترنتی انجام دادیم، پژوهشی که به موضوع تبلیغ مسیحیت در اینترنت پرداخته باشد، نیافتیم. البته این مطلب دور از انتظار هم نیست چرا که اینترنت ابزاری است نوین، که حداکثر یک دهه از گسترش و عمومی شدن آن در ایران می‌گذرد.
روش تحقیق:
روش این تحقیق توصیفی و تحلیلی است. به این معنا که در مواردی که نیاز به ارائه اطلاعات بود، بخشی از کار به صورت تحقیقات کتابخانه‌ای انجام شد و بخش دیگر به بررسی و کاوش در میان سایت‌ها و وبلاگها اختصاص یافت. و در مواردی که باید از داده‌های فراهم شده به نتایج و لوازم آن راه‌بری می‌شد، کار جنبه تحلیلی بیشتری پیدا کرده است.
رویکرد تحقیق:
رویکرد این پژوهش، تاریخی است.
قلمرو تحقیق:
ما در این تحقیق به بررسی سایت‌ها و وبلاگ‌های فارسی‌زبانی خواهیم پرداخت که به دنبال فعّالیّت‌های تبشیری در جامعه ایران هستند. هر چند قلمرو جغرافیایی فارسی زبانان فراتر از ایران است، امّا بررسی ما در خصوص جامعه ایران خواهد. از سوی دیگر قطعاً فعّالیت تبشیری‌ها در اینترنت منحصر به زبان فارسی نیست؛ بلکه ما به سایت‌ها و وبلاگهایی برخوردیم که به زبان‌های دیگری مانند انگلیسی یا فرانسوی به تبشیر مسیحیت در میان ایرانیان می‌پردازند.
بنابراین قلمرو تحقیق ما در میان ایرانیان فارسی زبان مقیم ایران است.
از نظر زمانی نیز قلمرو تحقیق ما برابر است با تاریخ عمومی‌شدن اینترنت در ایران، یعنی تقریباً یک دهه اخیر.
ساختار تحقیق:
ما در گفتار اول از فصل اول این پایان‌نامه واژه‌ها و اصطلاحات مربوط به تبلیغ را تعریف نموده و به مؤلّفه‌‌های تبلیغ پرداختیم. سپس با نگاهی به استراتژی تبلیغ، از اهمیت تبلیغات در عصر حاضر سخن گفتیم. مبحث بعدی ما در این گفتار بررسی خط‌مشی تبلیغ در اسلام و مسیحیت راستین است. هدف از بیان این مباحث، هرچند به صورت کوتاه و مختصر، اینست که با توجه بیشتری به دانش تبلیغات، از اهداف و شیوه‌های تبلیغ مسیحیت تبشیری آگاه شده و از انجام اقدامات لازم در برابر آن غفلت نکنیم.
در همین فصل و در گفتار دوم به معرّفی رسانه اینترنت، ویژگی‌ها و امتیازات آن پرداختیم تا در فصل‌های بعدی مشخص شود که چرا مسیحیان اینترنت را به عنوان ابزار تبلیغ و تبشیر برگزیدند. پرداختن به این بخش از جهت آشنایی با ذات این رسانه و تفاوت‌های آن با رسانه‌های دیگر ضروری بود.
با توجه به عنوان پایان نامه لازم بود که در فصل دوم، به تبشیر مسیحی و ریشه‌ها و مبانی فرهنگی و دینی آن بپردازیم. ابتدا تعریف و تاریخچه مختصری از تبشیر انبیاء ارائه شد. سپس با بررسی عملکرد تبشیری کلیسا، نشان دادیم که چنین اقداماتی هرگز با اهداف مقدس انبیاء الاهی خصوصاً حضرت عیسی7 سازگار نیست. در گفتار دوم از فصل دوم درباره سابقه و عملکرد مسیحیت تبشیری در ایران مطالبی را بیان کردیم. توضیحات این بخش به ما کمک می‌کند تا با پیش‌زمینه‌ای تحقیقی و تاریخی از عملکرد گذشته آنان در ایران غفلت نکنیم وبدانیم که مسیحیان، همواره به فکر مسیحی‌کردن ایران بوده و هستند، و اگر دیروز این هدف را به شکل دیگری دنبال می‌کردند، امروز همان هدف با ابزار تازه‌ای ادامه می‌یابد. در گفتار سوم با عنوان ضرورت بیداری مسلمانان در برابر اقدامات تبشیری به تشریح نظر قرآن درباره اهل ذمّه و حدود و ثغور آزادی آنها در جامعه اسلامی، و چگونگی عکس‌العمل مسلمانان در برابر آنها پرداختیم.
در فصل سوم این پایان‌نامه با مطالعه سایت‌ها و وبلاگها و دسته‌بندی روشهای تبلیغ میسحت تبشیری در رسانه اینترنت، نمونه‌هایی از تبلیغ آنها مورد بررسی قرار گرفت.
درفصل چهارم و پایانی این پژوهش ابتدا فرصت‌های اینترنت برای تبلیغ مسیحیت را برشمردیم و سپس ارزیابی کلی از تبلیغات و میزان موفقیّت آنها ارائه شد.
این پایان‌نامه با ارائه پیشنهاداتی برای کاهش آثار سوء و ضد دینی و ضد اسلامی تبلیغ مسیحیت تبشیری در ایران و بیان شیوه‌های مواجهه با مسیحیت تبشیری در اینترنت پایان می‌یابد.
