فصل حاضر، مبانی نظری و پیشینه تحقیق را شامل میشود. در این فصل، ابتدا به مباحث نظری مرتبط با موضوع تحقیق پرداخته و سپس تحقیقات انجام شده در این زمینه ارائه میشوند.
2-2. مبانی نظری
2-2-1. وضعیت بدنی
بر اساس تعریف کمیته پوسچر آکادمی جراحی اورتوپدی امریکا در سال 1974، حالتی از تعادل اسکلتیعضلانی است که صرف نظر از وضعیت قرارگیری بدن (مثل خوابیده، نشسته، ایستاده)، در هنگام کار و استراحت از ساختارهای حمایت کننده، در مقابل آسیب یا ناهنجاری پیشرونده محافظت مینماید (وگن، 2005). در چنین شرایطی، انرژی مصرفی عضلات برای حفظ راستای صحیح بدن کاهش خواهد یافت
(لوینجی و نورکین، 2011)، بنابراین، در یک وضعیت مطلوب، کمترین میزان استرس بر روی ساختارهای حمایت کننده بدن دارد و بیشترین کارایی مشاهده میشود.
در مقابل، وضعیت بدنی نامطلوب یا ضعیف، آرایش نسبی نامناسب مفاصل و قسمتهای مختلف بدن در ارتباط با یکدیگر است بهطوری که سبب افزایش استرس و استرین بر ساختارهای حمایتی بدن، تغییر عملکرد عضلات و طول استراحت آنها و همچنین کاهش کارایی تعادل بر روی سطح اتکا میشود (کندال و همکاران، 2005؛ هال و همکاران، 2011). در واقع، بروز انحرافات قابل ملاحظه در وضعیت بدنی میتواند در بلند مدت سبب بروز سازگاریهای منفی گستردهای در مفاصل و بافتهای نرم گردد که از آن جمله میتوان به کوتاهی و سفتی عضلات در سمت آگونیست و طویل شدگی و ضعف آنها در سمت آنتاگونیست اشاره کرد که این مسئله میتواند بر وضعیت بدنی افراد مبتلا تاثیرگذار بوده و سبب بروز ناهنجاریهای مختلف وضعیتی از جمله زانوی پرانتزی گردد (کندال و همکاران، 2005).
2-2-2. زانو
2-2-2-1. آناتومی مفصل زانو
مفصل زانو، یکی از بزرگترین و پیچیدهترین مفاصل بدن و یک مفصل سینوویال از نوع محوری است. انتهای تحتانی ران به همراه کندیل هایش و حفرهی عمیق بین آنها با سطح فوقانی و صاف درشتنی مفصل میگردد (پریم کومار، 2004). مفصل زانو در واقع از سه مفصل تشکیل شده است که همگی توسط یک کپسول مفصلی منفرد احاطه شدهاند:
- قسمت تیبیوفمورال داخلی (مفصل بین کندیل داخلی محدب ران و کندیل مقعر درشتنی و منیسک بین آنها)
- قسمت تیبیوفمورال خارجی (مفصل بین کندیل خارجی محدب ران و کندیل مقعر درشتنی و منیسک بین آنها)
- قسمت پتلافمورال (مفصل بین کشکک و بخش قدامی ران) (ریس و همکاران، 2002).
سطوح مفصلی استخوان درشتنی توسط دو دیسک فیبری-غضروفی نیم هلالی (منیسک داخلی و خارجی) که روی درشتنی قرار میگیرند، عمیق میشوند. بعلاوه، این دو منیسک به عنوان یک جذب کننده نیرو عمل کرده و استرس وارد بر مفصل را در سطح وسیعتری پخش مینمایند. همچنین، به لغزندگی سطوح مفصلی و کاهش اصطکاک کمک مینمایند. استخوان نازکنی با ران مفصل نمیشود و تنها با سطح خارجی درشتنی تماس دارد (پریم کومار، 2004).
استخوان کشکک یک استخوان کنجدی است که به وسیله تاندون عضله چهار سر احاطه شده است و از طریق لیگامنت کشککی به برجستگی درشت نئی متصل می شود (فلوید، 2007). موقعیت قرار گیری استخوان کشکک طوری است که مانند یک قرقره عمل می کند و از طریق افزایش بازوی اهرم عضله چهارسر باعث افزایش 33 تا 50 درصدی گشتاور عضله چهار سر می شود (اوتینگ و همکاران، 2005).
لیگامنت ها موجب استحکام استاتیکی و انقباض عضلات چهار سر و عضلات خلفی ران موجب استحکام دینامیکی مفصل زانو می شوند. لیگامنت های متقاطع لیگامنت های بسیار قوی هستند که در داخل کپسول مفصلی و خارج از حفره سینوویال قرار دارند. رباط متقاطع قدامی از رباط متقاطع خلفی ضعیف تر است (نیومن، 2002).
مینیسکها صفحاتی از جنس فیبرو کارتیلاژ هستند که روی سطوح مفصلی درشت نی قرار دارند. مینیسک هلالی شکل است و مانند یک ضربه گیر عمل میکند. مینیسکها به صفحات داخلی و خارجی درشت نی متصل شده، حفره درشت نی را عمیقتر کرده و در نتیجه موجب افزایش استحکام و پایداری مفصل زانو میشود. مینیسکهای داخلی و خارجی زانو به ترتیب بین سطح مفصلی استخوان درشت نی و لقمه داخلی و خارجی استخوان ران قرار میگیرند (فلوید، 2007).
2-2-2-2. عضلات زانو
به طور کلی چهار دسته عضله، در اطراف مفصل زانو داریم :
- عضلاتی که زانو را خم میکنند (Flexor): عضله همسترینگ (شامل نیم غشایی، نیم وتری و دو سر رانی) (شکل 2-1).