سیستم اطلاعات مکانی همراه یک چارچوب سختافزاری و نرمافزاری میباشد که دسترسی به دادهها و سرویسهای مکانی را با استفاده از دستگاههای همراه و از طریق شبکههای ارتباطی بیسیم فراهم میکند. این سیستم دارای خصوصیت سیالیت میباشد که بر امکان شکسته شدن محدودیتهای مکانی در استفاده کاربران از خدمات این نوع کاربردها تاکید دارد. یکی از زمینههای کاربرد سیستمهای اطلاعات مکانی همراه، فرایند گردشگری میباشد. وقتی گردشگر مقصدی را برای سفر انتخاب میکند، میتواند سایتهای زیادی را برای دریافت اطلاعات در زمینه مکانهای دیدنی شهر، رستورانها و اقامتگاهها بیابد. اطلاعات این سایتها ثابت هستند و برای همه به یک شکل نمایش داده میشود و همینطور حجم اطلاعات زیاد است و کاربر باید زمان نسبتا زیادی را صرف جستجوی اطلاعات مورد علاقه خود کند.
سیستمهای توصیهگر، سیستمهای هوشمندی هستند که با شناسایی علایق و اولویتهای کاربر، اطلاعات موجود را پالایش کرده و پیشنهادات مناسب و مرتبط را به تک تک کاربران ارائه میکنند. سیستمهای توصیهگر ابزاری برای هرچه توانمند کردن شهروندان در بهرهبرداری از فضای اینترنت محسوب میشوند. با استفاده از سیستمهای توصیهگر، امکان جستجو به دنبال مفاهیمی وجود دارد که در جستجوی عادی دادهها دسترسی به آنها مشکل است [1].
پیادهسازی سیستمهای توصیهکننده در محیطهای سیار بدون در نظر گرفتن پارامترهای تاثیرگذار در این محیط چندان مناسب نمیباشد. مجموعه این پارامترها، اطلاعات بافتی را تشکیل میدهد. بافت اطلاعات ضمنی در مورد موقعیت و محیط اطراف کاربر در نظر گرفته می
شود. در سالهای اخیر این نوع سرویسها به صورت فراگیر مورد استفاده قرار گرفتهاند و براساس بافت کاربر، اطلاعات شخصی شدهای را به وی ارائه میدهند. نمونههایی از این سرویس را میتوان راهنمای گردشگری، یافتن نزدیکترین رستوران یا سایر مکانهای جاذب، ناوبری یا راهنمای مسیر نام برد.
1-2 اهداف تحقیق
با توسعه ارتباطات بیسیم و استفاده از وسایل همراه، بافتآگاهی و استفاده از آن در سیستمها و کاربردهای همراه رشد روزافزونی داشته است. مسالهای که امروزه به علت رشد روزافزون تکنولوژی و حجم عظیمی از اطلاعات خود را نمودار میکند نیاز به سیستمهایی است تا بتوانند مناسبترین خدمات و محصولات را در حجم بالای اطلاعات دریافتی به كاربر توصیه كنند. سیستمهایی كه این وظیفه را انجام میدهند سیستمهای توصیهگر نامیده می شوند. این سیستم اطلاعات را با توجه به شرایط ارائه میدهد و آیتمهای نامناسب را حذف و بهترین را بر اساس اولویت کاربر پیشنهاد میدهد. سیستم وقتی مبتنی بر بافتآگاهی باشد عملکرد بهتری ازخود نشان میدهد [2]. بافتآگاه بودن سیستم به این معناست که سیستم بر اساس آخرین موقعیت کاربر، به بازنگری در پیشنهادهای قبلی و مطرح کردن توصیههای جدید اقدام میکند. سیستم توصیهگر بافتآگاه سیستمی است که هدف آن ارائه توصیههای شخصی برطبق وضعیت بافتی جاری کاربر میباشد [3].
گردشگر نیاز به دستیابی به اطلاعات بهنگام و شخصیشدهای دارد که در هر زمان و هرجا برای او قابل دسترس باشد. سیستمهای راهنمای گردشگر در محیط همراه امکان دستیابی هرجاگاهی را به کاربر میدهند. یکی ازضروریترین مسائلی که گردشگر با آن مواجه است یافتن مکان مناسب برای اقامت میباشد.
هدف از این پژوهش طراحی و پیادهسازی سیستم توصیهگر بافتآگاه برای اقامتگاه گردشگر در محیط همراه پرداخته است. این سیستم براساس بافتهای کاربر مانند نوع سفر، موقعیت، زمان و علایق کاربر توصیههایی را به وی ارائه میکند. این توصیهها شامل مناطق اسکان مانند هتلها، مهمان پذیرها، پانسیون و خوابگاه میباشد. برای رسیدن به این هدف کلی اهداف جزیی زیر مدنظر است:
شناسایی بافتهای موثر در مساله
بررسی نقش بافتهای موقعیت، زمان، هدف سفر و علاقهمندی کاربر در مساله
پیادهسازی سیستم و ارزیابی سیستم پیادهسازی شده
سیستم مورد نظر با توجه به بافت کاربر برخی خدمات گردشگری(مانند محل اقامت و ارائه نقشه راهها) را با بکارگیری یک سیستم توصیهگر به کاربر پیشنهاد میدهد و همچنین در یافتن مسیر کمک میکند.
1-3 تعریف مساله و پرسشهای تحقیق
اولین مساله ای که یک گردشگر با آن روبروست مکان مناسب برای اسکان و اقامت است. در سیستمهای گردشگری فعلی موقعیتیابی تمام اقامتگاهها واقع در نزدیکی موقعیت گردشگر به راحتی امکان پذیر میباشد. اما گردشگر میخواهد مکانی را پیدا کند که متناسب با اولویتها و ترجیحات او باشد به بیانی دیگر بهترین تطبیق را با آن داشته باشد و همچنین هزینه اقامت متناسب با میزان هزینهای که خواهان پرداخت آن است و میزان امکانات رفاهی و خدماتی نیز برآورده کننده نیاز او باشد.
فرض کنید برای اولین بار به شهری مسافرت کنیم چندین سئوال وجود دارد که تمایل داریم فرد یا افرادی دریافتن پاسخ به ما مشورت بدهند. به عنوان مثال در کدام قسمت شهر بدنبال مکان جهت اقامت باشیم؟ و کدام محل و با چگونه امکاناتی برای ما مناسب میباشد؟ و یا اولین مکان مناسبترین میباشد و یا در صورت گذشتن از آن مکان،مورد مناسب بهتری یافت میگردد؟
هر فعالیتی که به طور آشکار و نهان از انسان سر میزند در نتیجهی یک تصمیم است. به عبارت دیگر تصمیمگیری به معنی انتخاب کردن یک راه از میان راههای متفاوت است.
بنابرین سوالات مرتبط با تحقیق شامل موارد زیر میباشد:
بافتهای تاثیرگذار کدامند؟
چگونه گردشگر میتواند بهترین اقامتگاه را مطابق با ترجیحات شخصیاش پیدا کند؟
گردشگر از چه معیارهایی باید برای ارزیابی اقامتگاهها استفاده نماید؟