1- 1. دیابت و نوروپاتی دیابتی
1- 1- 1. اپیدمیولوژی
در سال 2011 ، حدود 7 درصد از جمعیت دنیا مبتلا به دیابت بوده اند كه 80 درصد از این افراد در كشورهای در حال توسعه زندگی می كردند. تخمین زده می شود که تا سال 2030 این تعداد حدود 8.3 درصد جمعیت دنیا را شامل شوند. دیابت قندی از معضلات مهم
سلامت جامعه جهانی است كه شیوعی بین 8-5 درصد در نقاط مختلف ایران دارد (1, 2).
نوروپاتی دیابتی یكی از شایع ترین عوارض میكر وواسكولار دیابت است. نوروپاتی قرینه دیستال و پلی نوروپاتی شایع ترین انواع نوروپاتی دیابتی هستند كه موجب ناتوانی قابل توجهی می شوند (3, 4). درد شدید، كاهش و فقدان حس و افزایش خطر ایجاد زخم پا و آمپوتاسیون از عوارض نوروپاتی دیابتی است (3). در مطالعه ای در دانشگاه علوم پزشكی تهران، زخم پای دیابتی در 15 درصد موارد كاهش یافت كه به علت كنترل بهتر بیماران و محدود كردن آمپوتاسیون است (5).
بروز پلی نوروپاتی در بیماران دیابتی 50-10% است (3, 6). نوروپاتی در 10% بیماران در زمان تشخیص وجود دارد. به طور كلی 50 % آنها پس از گذشت 25 سال از بیماری به آن مبتلا خواهند شد (7, 8). خطر قطع پا در تمام طول زندگی در بیماران مبتلا به پلی نوروپاتی 15 % است (7). اولین مرحله در ایجاد زخم پا و قطع آن، پلی نوروپاتی است. نوروپاتی با ایجاد بی حسی در پا و اختلال در درك حس عمقی، پا را در معرض ایجاد زخم قرار می دهد. زیرا با ایجاد بی حسی و نقص در درك حس عمقی وزن و بار اضافی و نامناسب به پاها تحمیل می شود و زخم در مناطقی كه دقیقاً نقطه انتقال فشار هستند ایجاد می شود (5).
1- 1- 2. پای دیابتی
زخم پا یكی از مهمترین عوارض دیابت است كه خطر آن طی سال های حیات بیماران دیابتی به 15 درصد می رسد. هر سال بیشتر از یك میلیون نفر از افراد دیابتی پای خود را به علت این بیماری از دست می دهند یعنی در هر 30 ثانیه یك قطع پا ناشی از دیابت اتفاق می افتد (9). شیوع آمپوتاسیون یا قطع اندام در دیابتی ها 15 برابر افراد غیر دیابتی است و شیوع مرگ و میر سالانه در افرادی كه به علت دیابت تحت عمل جراحی آمپوتاسیون اندام قرار می گیرند، 39 تا 68 درصد است (10). شیوع زخم پا در کشورهای پیشرفته % 4-10 و جدی ترین عارضه پای دیابتی آمپوتاسیون می باشد حدود 40-70% همه آمپوتاسیون های غیر تروماتیک در اندام تحتانی در جمعییت دیابتی انجام می شود و بیماران با دیابت ملیتوس و نوروپاتی محیطی در معرض شکستگی پوست ومتعاقب ان آمپوتیشن اندام تحتانی می باشند. در حقیقت عدم آگاهی از ترومای مکرر در سطح پلنتار درطی راه رفتن به علت نوروپاتی (9, 11) منجر به آسیب می گردد.