• بیان مسئله

سرطان معده یکی از شایعترین سرطانها در سطح جهان بوده و بروز آن در نواحی جغرافیایی مختلف متفاوت است (1, 2). نواحی با بروز بالای

 این بیماری شامل امریکای لاتین، شرق اسیا، مناطقی از اروپا و خاورمیانه می باشد (3). سرطان معده در حال حاضر به تنهایی نزدیک به 10%کل سرطانها را در جهان تشکیل می دهد و یکی از شایعترین انواع سرطان می باشد (4). بر اساس میزان شیوع این بیماری، می توان جهان را به سه منطقه با شیوع بالا یعنی میزان بروز تطبیق یافته ی سنی در صدهزار نفر جمعیت بالای 20 ((ASR>20 مناطق با شیوع متوسط (ASR>10) و مناطق با شیوع کم (ASR<10) تقسیم کرد (4-6). سرطان معده دومین علت مرگ ناشی از سرطان در جهان می باشد (7).

از بروز جهانی کنسر معده ظرف چند دهه ی اخیر، احتمالا تا حدودی به دلیل شناسایی فاکتورهای خطر قطعی نظیر هلیکوباکترپیلوری و عوامل تغذیه ای کاسته شده است (8). به دلایل نامشخص بروز در حال افزایش سرطان معده اخیرا در میان بالغین جوان در امریکا مشاهده می شود (9). اغلب بیماران مبتلا به کنسر معده در مراحل پیشرفته بیماری مراجعه می کنند و بقاء کلی سرطان معده در دو دهه ی گذشته بهبودی نداشته است (10). میزان شیوع سرطان معده طی 30 سال در ایران برخلاف کشورهای اروبای غربی، امریکای شمالی و ژاپن، گذشته رو به افزایش بوده و در استان اذربایجان و به خصوص اردبیل به بالاترین میزان رسیده است (4, 11, 12). بیش از 80%بیماران مبتلا به سرطان معده در ایران در مرحله ای از بیماری تشخیص داده می شوند که درمان های متداول امروز اعم از جراحی، شیمی درمانی و یا پرتودرمانی تاثیری در افزایش طول عمر بیماران ندارند (13, 14). زخمهای معده بدخیم را باید پیش از نفوذ به بافتهای اطراف تشخیص داد، زیرا میزان درمان ضایعات محدود به مخاط یا زیرمخاط بیش از 80% است (15).

یکی از روشهای پیشگیری ثانویه، شناسایی افراد مبتلا به این سرطان در مراحل اولیه ی بیماری و معالجه ی سریع انها به خصوص در مناطق با شیوع بالا می باشد. در این رابطه استفاده از یک آزمون ساده مثل آزمایش خون برای شناسایی افراد مستعد و سپس انجام اندوسکوبی و بیوپسی و تشخیص به موقع ضایعات مهم پیش سرطانی چون دیسپلازی در مخاط معده پیشنهاد شده است (16).

اینکه آیا غربالگری سرطان معده به خصوص در مورد جمعیت کلان باید انجام شود، مسأله ای چالش برانگیز است، زیرا حتی در کشورهای با خطر بالا مانند ژاپن شواهد معدودی وجود دارند که نشان می دهند غربالگری کلان می تواند مرگ و میر ناشی از سرطان معده را کاهش دهد (39). بنابراین انتخاب افراد در معرض خطر برای غربالگری در شناسایی زودرس سرطان معده در کشورهایی با بروز متوسط تا پایین اساسی است.