امروزه بی شک انقلاب اطلاعات تاثیر بسزایی در نحوه زندگی وکار داشته است. دنیای تجاری وحرفه ای امروزدستخوش تحولات بسیاری گردیده است. جهانی شدن نه تنها به تجارت، بلکه به حرفه های مختلف نیز تسری یافته است ودیگر نمی توان براحتی نتایج را قبول کرد، حرفه ی حسابرسی نیز از این امرمستثنی نیست. بدنبال بحران های اقتصادی و رسوایی های مالی تعدادی از شرکتهای بزرگ و مشهور مانند انرون و ورلدکام، اعتماد عمومی به گزارشهای مالی کاهش یافته و انگشت اتهام تا حدودی به سمت حسابرسان وکیفیت حسابرسی نشانه رفته است. در ایران نیز پس از کشف تقلب بانکی 1390، برخی از کارشناسان ادعای شکست حسابرسی را مطرح کردند (حساس یگانه وغلام زاده لداری، ۱۳۹۱).
از آنجا که اطلاعات مبنای اصلی تصمیم گیریهای اقتصادی است و سرمایه گذاران جهت اتخاذ تصمیمات سرمایه گذاری خود به اطلاعات بموقع، قابل فهم، آگاه کننده و تا حد امکان کامل نیاز دارند بنابراین سرمایه گذاری در مورد شرکت های بیش ارزش گذاری شده بدلیل قیمت بالای آنها نیازمند اطلاعاتی به مراتب دقیق تر و شفاف تر نسبت به سایر سرمایه گذاری ها می باشد. مهمترین منبع اطلاعاتی آنها و سایر استفاده کنندگان، گزارش های مالی شرکتها می­باشد، واین موضوع در مورد شرکت هایی که دارای ارزش بالایی باشند دو چندان می شود  این امر منجر به افزایش تقاضا جهت بهبود سازی و کارهای حاکمیت شرکتی شده است که یکی از مهمترین این سازوکارها شفافیت و افشای اطلاعات مندرج در گزارش های مالی است. بنابراین بهبود نظام حاکمیت شرکتی از این طریق به سرمایه گذاران جهت اتخاذ تصمیمات سرمایه گذاری در شرکت های با ارزش بالا کمک می­کند و نحوۀ برخورد سرمایه گذاران با این اطلاعات و تصمیمات آنها، حجم عرضه و تقاضا (عمق بازار و قیمیت های پیشنهادی خرید و فروش ) را شکل می­دهد.
در واقع نقش حسابرسی ارزیابی کیفیت اطلاعات برای استفاده کنندکان است. به عقیده هیئت کیفیت حسابرسی ، حرفه حسابرسی نتوانسته هم قدم با محیط خود که به سرعت در حال تغییراست، گام بردارد. آن ها تاکید دارند که تحقیقات زیادی برای ارزیابی عوامل تاثیر گذار برکیفیت حسابرسی باید انجام شود و اهمیت این موضوع رایادآوری می کنند. ساختار کیفیت حسابرسی چند بعدی ولی نامشهود است، به همین جهت اندازه گیری آن دشوار است واز آنجا که عوامل زیادی برکیفیت حسابرسی تاثیر می گذارد، تعیین چارچوبی برای مشخص نمودن کیفیت حسابرسی موضوعی با اهمیت محسوب می شود  (مجتهدزاده وآقایی، ۱۳۸۳).
در این راستا با توجه به موارد پیش گفته، پژوهش حاضر سعی در بررسی و شناخت رابطۀ بین کیفیت حسابرسی و اقلام تعهدی اختیاری در شرکت های بیش ارزش گذاری را دارد.
1-2-  بیان مسأله
در جوامع دموکراتیک که دولتها بر اساس رأی مستقیم مردم انتخاب می­شوند، شهروندان در جایگاه پاسخ خواه قرار دارند، لذا اطلاعات شفاف بر اساس اصل 6 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران از حقوق اصلی مردم می­باشد، بنابراین شفافیت می­تواند بعنوان ابزاری قوی برای ایجاد اعتماد بین شهروندان یک جامعه به کار گرفته شود شفافیت اقتصادی نیز باعث بهبود تخصیص منابع وکارایی و رشد اقتصادی می­شود. در بسیاری از شکست های اخیر بازار سرمایه، نبود شفافیت وافشای مناسب اطلاعات یکی از عوامل کلیدی شکست بوده است (خالقی مقدم و خالق، 1388).
پیچیده شدن معاملات تجاری و تقاضا برای اطلاعات مربوط وقابل اتکا در تصمیم گیری، نظامی منصفانه از جریان اطلاعات میان پاسخگو وپاسخ خواه را ضروری می سازد. استفاده کنندگان برای تصمیم گیری به اطلاعات مختلفی از جمله اطلاعات مالی در مورد بنگاه اقتصادی نیاز دارند، صورت های مالی به عنوان مهمترین مجموعه اطلاعات مالی محسوب می شود. اما مسئله مهم تردید در مورد قابلیت اتکای اطلاعات مزبور است که از تضاد منافع  سرچشمه می گیرد. این تردید زمانی بیشتر می شود که شرکت ها، دارای ارزش بالایی باشد زیرا دراین شرکت ها قیمت ها بالا است ومدیران مایل به حفظ قیمت ها هستند ومجبورند در خصوص مدیریت سود، چاره اندیشی کنند. دربررسی های انجام شده روی مدیریت سود، اقلام تعهدی اختیاری یعنی اقلامی که مدیریت می تواند آن را دستکاری کند، نقش مهمی دارند. اقلام تعهدی موجب ایجاد تفاوت بین سود وجریان وجوه نقد می شود در نتیجه با فرض اینکه جریان های نقدی دستکاری نشود، تنها راه دستکاری سود، افزایش و کاهش اقلام تعهدی اختیاری است اما مشکل این است که اقلام تعهدی برخلاف اقلام نقدی با درجه ای از ابهام همراه هستند که قابلیت اتکای آن ها را کاهش می دهد. بنابر این حسابرسی ساز وکاری، کارا برای فراهم آوردن اطلاعات شفاف وقابل اتکا برای استفاده کنندگان در برابر دستکاری اقلام صورت های مالی است (کاشانی پور وهمکاران، ۱۳۹۱). بطور کلی هدف حسابرسان حفاظت از منافع سهامداران در مقابل تحریفات و اشتباهات با اهمیت موجود در صورت های مالی است. واین موضوع برای سرمایه گذاران در شرکت های بیش ارزش گذاری شده بسیار حائز اهمیت است.
وقتی شرکت ها سودها را دستکاری می کنند، ممکن است نتیجه مطلوبی را برای سرمایه گذاران نشان دهند، چنین ارائه نادرستی می تواند بر تصمیم گیری داخلی تاثیر گذاشته و منجر به تصمیمات سرمایه گذاری غیر بهینه و ناکارآ شود. حسابرس شرکت نیز ممکن است بر محتوای سود تاثیر گذار باشد. حسابرسی با کیفیت باعث می شود که یک شرکت از رویکرد محافظه کارانه تری جهت گزارشگری مالی استفاده کند (مک نیکولز و استابن، 2008).
با توجه به مباحث مطرح شده، به نظر می­رسد به لحاظ نظری  کیفیت حسابرسی واقلام تعهدی اختیاری با یکدیگر در ارتباط باشند. بنابراین، پژوهش حاضر در پی یافتن پاسخی برای این پرسش است که کیفیت حسابرسی چه تاثیری برمیزان اقلام تعهدی اختیاری بین شرکت های بیش ارزش گذاری شده وسایر شرکت ها می گذارد.
1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق
با توجه به شواهد تجربی طی سالهای گذشته، این موضوع آشکار شد که شفافیت اطلاعات مندرج در گزارش های مالی برای سرمایه گذارانی که در پی فرصت های مناسب سرمایه گذاری هستند اهمیت فراوانی دارد، چرا که اطلاعات عنصر اصلی تصمیمات اقتصادی است، و سرمایه گذاران برای تصمیمات سرمایه گذاری خود بر اطلاعات مالی مندرج در صورتهای مالی اتکاء می­کنند از طرفی، کسب اطلاعات شفاف و قابل اتکاء در مورد فعالیتهای مالی و اقتصادی بنگاههای تجاری یکی از شرایط اولیۀ ورود مردم به سرمایه گذاری در بورس اوراق بها دار است (زاد مهر و منصوری، 1378). بدین صورت اعتماد سرمایه گذاران جلب می­شود و به انجام سرمایه گذاری ترغیب می­شوند.
قابل ذکر است که مدارک کافی در این مورد وجود دارد که به طور میانگین شرکت های فریبنده با نسبت E/P و بازده غیر عادی بالا(شرکت های با ارزش بالا)، به طور متوالی از زیان های بازار رنج می برند ومدیران از این موضوع آگاهی دارند و تمایل دارند تا از وقوع این پیشامد، در پایان سال جاری از طریق مدیریت سود جلو گیری نمایند باید گفت از آن جا که وجوه نقد حاصل از عملیات، کمتر می تواند مورد دستکاری واعمال نظر مدیریت قرارگیرد، مدیریت سود از طریق اقلام تعهدی اختیاری صورت خواهد گرفت (ودیعی و عظیمی فر، 1391). لذا حسابرسی روشی مناسب برای فراهم آوردن اطلاعات شفاف وقابل اتکا برای استفاده کنندگان در برابر دستکاری اقلام صورت

 های مالی است. کیفیت حسابرسی بعنوان تعیین کننده عملکرد حسابرسی، تابع عوامل متعددی از قبیل توانایی های حسابرسی ( شامل اندازه، دوره تصدی و تخصص ) و اجرای حرفه ای ( شامل استقلال، عینیت، تضاد منافع و قضاوت) است. مشکل استفاده کنندگان در ارزیابی کیفیت حسابرسی، فقدان مشاهده پذیری روش های حسابرسی انجام شده در تهیه گزارش حسابرسی است. از طرفی روند خصوصی سازی با اجرای اصل 44 قانون اساسی شتاب بیشتری گرفته است و لزوم حسابرسی با کیفیت صورت های مالی این شرکت ها برای پذیرش سهام آن ها در بورس اوراق بهادار تهران ضروری به نظر می رسد.

بنابراین با توجه به ارزش بالای شرکت های مورد بررسی ونقش مهم قضاوت حسابرس در اقلام صورت های مالی این شرکت ها وتاثیر این قضاوت بر تصمیمات سرمایه گذاران ضرورت انجام پژوهش های علمی در این زمینه را تشدید نموده است. پژوهش حاضرقصد دارد نواقص موجود در پژوهش های قبلی که هر یک از عناصر کیفیت حسابرسی را بصورت منفرد یا دوبه دوبررسی نموده اند را برطرف نماید. از طرفی تاکنون درمورد تاثیر کیفیت حسابرسی برمیزان اقلام تعهدی و یا مدیریت سود تحقیقات گوناگونی انجام شده است ولی در مورد تاثیر کیفیت حسابرسی برمیزان اقلام تعهدی اختیاری بین شرکت های بیش ارزش گذاری شده وسایر شرکت ها  که موضوع این تحقیق می باشد درایران تحقیقی صورت نگرفته است. لذا انجام این تحقیق می­تواند مورد توجه محققین دانشگاهی قرار گیرد و سیاست گذاران بازار سرمایه در صورت تأثیر داشتن متغیرهای مستقل بر متغیرهای وابسته می­توانند به تقویت آنها بپردازند. از این جهت تحقیق پیش رو دارای اهمیت و ضرورت می باشد.
1-4- اهداف اساسی تحقیق
هرتحقیق به منظور دستیابی به اهداف و نتایج خاصی صورت می پذیرد.
تحقیق حاضراهداف زیر را دنبال می کند:  

• بررسی تاثیر اقلام تعهدی اختیاری ازمشتریان موسسات حسابرسی بزرگ باسایر موسسات حسابرسی

• بررسی تاثیر اقلام تعهدی اختیاری ازمشتریان موسسات حسابرسی متخصص در یک صنعت باسایر موسسات حسابرسی

• بررسی تاثیر اقلام تعهدی اختیاری ازمشتریان موسسات حسابرسی با تصدی طولانی باسایر موسسات حسابرسی

1-5- فرضیه‌های تحقیق
در رابطه با موضوع تحقیق بر اساس مطالعات و تحقیقات اولیه فرضیه های زیر تدوین گردیده است که مورد بررسی و آزمایش قرار گرفته است:

• تفاوت معنا داری بین میزان اقلام تعهدی اختیاری واندازه مؤسسه حسابرسی در بین شرکت ها با وضعیت بیش ارزش گذاری وسایر شرکت ها وجود دارد.

• تفاوت معنا داری بین میزان اقلام تعهدی اختیاری وتخصص مؤسسه حسابرسی در بین شرکت ها با وضعیت بیش ارزش گذاری وسایر شرکت ها وجود دارد.

• تفاوت معنا داری بین میزان اقلام تعهدی اختیاری وتصدی مؤسسه حسابرسی در بین شرکت ها با وضعیت بیش ارزش گذاری وسایر شرکت ها وجود دارد.

1-6- قلمرو تحقیق
هر تحقیقی بایستی دارای محدوده مشخصی باشد تا محقق در طول تحقیق تمامی عوامل تأثیرگذار را مد نظر داشته باشد و روابط بین آن­ها را بسنجد و در شرایط متعارف تحقیق بتواند نتایج را بسط و توسعه دهد. در بحث قلمرو تحقیق، سه نوع قلمرو موضوعی، مکانی و زمانی مطرح می شود (خاکی، 1384).
قلمرو موضوعی: این تحقیق، مباحث و مفاهیم مرتبط با رابطه اقلام تعهدی اختیاری، کیفیت حسابرسی و ارزش شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بها دار تهران را در بر می­گیرد.
قلمرو مکانی: قلمرو مکانی تحقیق شامل شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می­باشد.
قلمرو زمانی: دوره زمانی تحقیق حاضر از ابتدای سال 1387 لغایت پایان سال 1391 می­باشد.
لازم به ذکر است، دورۀ زمانی تدوین ادبیات، جمع آوری داده ها و تحلیل فرضیات و دستیابی به اهداف تحقیق نیز یک دورۀ زمانی 6 ماهه در زمستان 1393 بوده است.
 
1-7- روش تحقیق
تحقیق حاضر چون از اطلاعات واقعی استفاده کرده است و می­تواند در فرآیند استفاده از اطلاعات کاربرد داشته باشد، از نظر هدف، کابردی و از نظر اجرا، توصیفی است و می­تواند از نتایج آن برای ارتقای بینش اعضای جامعۀ بورس اوراق بهادار تهران استفاده شود. این تحقیق از نظر کنترل محقق بر متغیرها از نوع همبستگی می­باشد و از نظر مکانیزم اجرا در زمرۀ تحقیقات پس رویدادی و اثباتی محسوب می­شود و روش پس رویدادی روشی است که از روی اطلاعات گذشته و از روی معلول، به یافتن علت احتمالی می­پردازد.
سپس جامعه آماری تحقیق که دربرگیرنده کلیه شرکت‌های پذیرفته شده و فعال در بورس اوراق بهادار تهران از ابتدای سال 1387 تا پایان سال 1391 می‌باشد مورد بررسی قرار گرفت. پس از آن شرکت­هایی که ویژگی‌های مدنظر را برای انجام این تحقیق نداشتند حذف گردیدند و در نهایت شرکت‌های باقیمانده به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند. پس از آن متغیرهای مورد نظر تحقیق از منابع اطلاعاتی و پایگاه‌های اطلاعاتی مختلف و صورت‌های مالی شرکت‌ها استخراج شد و در نهایت مدل تحقیق و فرضیات تحقیق مورد آزمون قرار گرفتند.
1-8 – ابزارها و روش‌های جمع­آوری اطلاعات و داده‌ها
داده­های مورد نیاز تحقیق به شیوه­های مختلف جمع­آوری گردیدند. برای جمع­آوری اطلاعات مربوط به مباحث تئوریک مانند ادبیات موضوع تحقیق از روش کتابخانه­ای و برای گردآوری داده­های مربوط به بخش های تجربی مانند داده های مربوط به متغیرهای تحقیق ازمنابع و پایگاه های اطلاعاتی مختلف مانند پایگاه های اطلاعاتی سازمان بورس اوراق بهادار تهران، نرم افزارهای تدبیر پرداز، ره آورد نوین و بانک های اطلاعاتی و شبکۀ جهانی اینترنت، استفاده می­شود.
پس از جمع‌آوری اطلاعات و داده‌ها با ورود اطلاعات به Excel متغیرهای تحقیق با استفاده از این نرم‌افزار محاسبه شد. سپس نتایج حاصل از ‌اندازه­گیری متغیرها به منظور محاسبات آماری وارد نرم‌افزار اویوز گردید. در تحقیق حاضر از آمار توصیفی برای توصیف متغیرهای تحقیق و نمونۀ مورد مطالعه استفاده شده و برای آزمون فرضیه های تحقیق از رگرسیون چندگانه با استفاده از داده های ترکیبی بهره گرفته شده است. در این تحقیق از آزمون های آماری همچون، آزمون های چاو، آزمون خود همبستگی، آزمون فرضیه ها و آزمون معنا داری متغیر مستقل استفاده می­گردد.
 
1-9- جامعه آماری
جامعه آماری این تحقیق کلیه شرکت­های  پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران  می­باشند، که از ابتدای سال 1387 لغایت 1391 در بورس فعال بوده‌اند. دوره زمانی تحقیق، یک دوره 5 ساله انتخاب گردیده است.
 
1-10- نمونه آماری
جهت انجام این پژوهش نمونه­ای با شرایط خاص با هدف کم کردن انحرافات بالقوه برای انجام تحلیل­های مربوطه انتخاب شده است. روش نمونه­گیری در تحقیق حاضر حذف سیستماتیک (غربالگری) می­باشد. بنابراین نمونه شامل شرکت­هایی می­باشد که دارای ویژگی­های زیر باشند:

• حداکثر تا ابتدای سال 1387 یا قبل از آن در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شده و تا پایان سال 1391 سهام آن مورد معامله قرار گرفته باشد و شرکت در طول سال­های مورد بررسی، تغییرسال مالی نداده باشد.

• شرکت جزصنعت واسطه های مالی نباشد.

• پایان سال مالی شرکت های نمونه منتهی به پایان اسفند ماه باشد.

• اطلاعات کامل و تفصیلی صورت­های مالی برای محاسبه متغیرهای تحقیق در دسترس باشد.

نمونه تحقیق با توجه به محدودیت­های فوق، یعنی بر اساس روش غربالگری تعداد 85  شرکت واجد شرایط می­باشد که به­ طور مستمر طی پنج سال در بورس تهران موجود بودند و اطلاعات مالی آن­ها در دسترس بوده است.
1-11- تعریف عملیاتی متغیرهای تحقیق
اساسا در هر کار تحقیقی، تعیین متغیر های تحقیق یکی از عمده ترین مراحل تحقیق می­باشد. متغیر چیزی است که می­تواند از لحاظ مقدار تغییر کند و معمولأ می­تواند ارزش های عددی متفاوتی بپذیرد. در واقع متغیر ویژگی هایی است که پژوهشگر آن را مشاهده، کنترل و یا در آن دخل و تصرف می­کند (آذر و مومنی، 1385).
در پژوهش حاضر متغیرهای تحقیق عبارتند از:

• کیفیت حسابرسی

در این پژوهش برای اندازه گیری کیفیت حسابرس از سه معیار اندازه حسابرس، تخصص حسابرس و دوره تصدی حسابرس به شرح ذیل استفاده گردیده است.

• اندازه حسابرس

اندازه حسابرس به عنوان مهمترین شاخص کمی اندازه گیری کیفیت حسابرسی محسوب می شود ودر تحقیقات زیادی مورد توجه قرار گرفته است. به منظور اندازه گیری این معیار، موسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی در زمره موسسات حسابرسی کوچک وسازمان حسابرسی به دلیل کارکنان زیاد و قدمدت بیشتر به عنوان موسسات حسابرسی بزرگ در نظر گرفته می شود(ستایش و قیومی،۱۳۹۱). تحقیقات نشان می‌دهد که اگر شرکت توسط یکی از مؤسسات بزرگ، حسابرسی شده باشد کیفیت اطلاعات آن بهتر است (احمدپور و همکاران، 1388). بنابراین در این تحقیق شرکت‌هایی که توسط سازمان حسابرسی، حسابرسی شده‌اند با سایر شرکت‌ها مقایسه می‌شوند.
این متغیر مصنوعی را از طریق گزارش­های حسابرسی شرکت­ها، جمع­آوری و در شرکت­هایی که حسابرسی آن‌ها توسط سازمان حسابرسی انجام گرفته بود مقدارآن یک، و در غیر این صورت صفر در نظر گرفته شده است. برای محاسبه اندازه مؤسسه حسابرسی از گزارش حسابرس مستقل و بازرس قانونی استفاده شده است.
.Economic Crises
.Enron

در اواخر دهه 1920 رایج شدن صورتحساب سود و زیان همراه با فشارهای قابل توجه از سوی افراد خارج از حرفه حسابداری و نیز عدم رضایت دست‌اندرکاران حرفه‌ای و دانشگاهیان از روش‌های جاری، تغییرات مهمی را در تفکر و نظریه حسابداری بوجود آورد. یکی از مهمترین این تغییرات تاکید و توجه بیشتر به صورت حساب سود و زیان که پیشتر معطوف به ترازنامه بود، سبب شده‌است تا مقوله‌ای به نام مدیریت سود متولد و مطرح شود.
در دهه‌های اخیر مطالعات زیادی در خصوص مدیریت سود صورت پذیرفته و ادبیات بسیاری از آنها در مورد انگیزه‌ها، اهداف، ابزارها و روشهای شناسایی آن بوده است. برای نمونه مک‌نیکولز (2000) شواهدی از افزایش فراوانی نسبی تحقیقات مرتبط با مدیریت سود نسبت به سایر موضوعات در اواخر دهه 90 ارائه نمود. بطوری که در سال‌های 1996 الی 1998 تقریبا 20 درصد از کل مقالات انتشار یافته توسط 8 مجله معتبر حسابدری و مدیریت مالی آمریکا به موضوع مدیریت سود اختصاص داشت.تحقیقات اخیر به تعیین مدلی برای شناسایی  مدیریت سود می‌پردازد. در واقع برای کاهش ریسک بحران‌های مالی ناشی از مدیریت سود و کمک به سرمایه‌گذاران برای اجتناب از زیان‌های بزرگ در بازار سهام لازم است تا مدلی برای پیش‌بینی مدیرت سود توسعه یابد (چی فونگ تسایی و ین چونگ چیو،2009).
1-2.تعریف مساله
گزارش‌های حسابداری باید مربوط و قابل‌اتکا باشد. ولی از منظر حسابداری بین این دو ویژگی باید نوعی موازنه برقرار باشد. این دو ویژگی در دو سر یک طیف می‌باشند که با توجه به شرایط به یکی از این دو ویژگی توجه بیشتری می‌شود. بعبارت دیگر هرگاه ویژگی کیفی مربوط بودن اطلاعات افزایش (کاهش) یابد ویژگی قابلیت اتکا کاهش (افزایش) می‌یابد. در تلاش برای ایجاد توازن بین این دو ویژگی، اصول عمومی پذیرفته شده حسابداری تا حدی به مدیران شرکت‌ها اجازه می‌دهد که در تهیه صورتهای مالی، بر مبنای ارزیابی‌ها و قضاوت‌های حرفه‌ای خود از شرایط واحد تجاری و محیط اقتصادی عمل کنند. اما متاسفانه این قضاوت‌ها می‌تواند مورد سوءاستفاده مدیران در جهت منافع خودشان قرار گیرد که موجب کاهش قابلیت اتکای گزارش‌های مالی می‌شود. بطوریکه گراهام و همکاران (2005) طی نظرسنجی خود از چهارصد نفر از مدیران شرکت‌های آمریکایی نشان دادند که انگیزه زیادی بین مدیران برای انجام مدیریت سود وجود دارد. این استفاده فرصت‌طلبانه از قضاوت‌های اختیاری در صورتهای مالی را مدیریت سود می‌گویند.
شواهدی وجود دارد (تئو، ولچ و وانگ،1998؛ اسلون،1996) که نشان می‌دهد سوء استفاده مدیریت از قضاوت‌های اختیاری و مدیریت سود، موجب گمراهی استفاده‌کنندگان می‌شود. بدلیل ناتوانی استفاده‌کنندگان در تشخیص سوء استفاده مدیریت از قضاوت های اختیاری ، عده‌ای از محققان برای ارائه مدلی جهت شناسایی مدیریت سود پژوهش‌هایی انجام دادند. از آنجا که مدیریت سود از طریق دستکاری در تعهدات صورت می‌پذیرد(چن 2009؛ لافوند و لنگ 2007؛ لویز و همکاران 2003؛ تاکر و زارووین 2006 و دچو و همکاران 2003). لذا اکثر این مدل‌ها بر این فرض استوارند که مدیریت سود در قالب تعهدات حسابداری صورت می‌گیرند. دچو و همکاران(2003)در پژوهش خود در مورد مدیریت سود عنوان می‌کند منطقی‌ترین راه برای مدیریت سود توسط مدیران بوسیله دستکاری در تعهدات حسابداری صورت می‌گیرد و یا گوش و اولسن(2009) با بررسی میزان استفاده مدیران از اقلام تعهدی اختیاری در شرایط ابهام، بیان کردند که مدیران برای کاهش نوسانات در سود گزارش شده از اقلام تعهدی اختیاری استفاده می کنند. در ایران نیز نوروش و همکاران در پژوهشی نشان دادند که شرکت‌های بزرگ در ایران اقدام به مدیریت سود کرده‌اند و از اقلام تعهدی برای کمترکردن مالیات استفاده می‌کنند و با بزرگتر شدن شرکت‌ها، تمایل مدیران به مدیریت سود بیشتر می شود.
اولین مدل توسط هیلی (1985) ارائه شد و در ادامه آن مدل‌های دیگری نظیر دی‌آنجلو(1986)، جونز(1991)، دچو و همکاران (1995)، کوتاری و همکاران (2005)، استابن (2010) و اخیرا دچو و همکاران(2012) ارائه گردید. در میان این مدل‌ها، مدل رگرسیون خطی چندگانه جونز و یا مدل تعدیل شده جونز عمومیت بیشتری دارند. بر اساس مدل جونز میزان تعهدات را می‌توان با استفاده از تغییرات درآمدها و دارایی‌های استهلاک‌پذیر توضیح داد. از این رابطه برای تعیین سطحی از تعهدات که تعهدات غیراختیاری(تعهدات عادی) نام دارد، استفاده می‌شود. تفاوت بین تعهدات کل و تعهدات غیراختیاری، تعهدات اختیاری (تعهدات غیرعادی) نام دارد که بعنوان معیاری برای مدیریت سود در نظر گرفته می‌شود.
علی‌رغم استفاده گسترده‌ای که از مدل جونز و سایر مدل‌ها می‌شود، اما همواره انتقاداتی هم نسبت به این مدل‌ها وجود دارد. همانطور که می‌دانید فرض اصلی این مدل‌ها، شناسایی مدیریت سود بواسطه تعهدات حسابداری است. بر اساس این فرض مدل‌های مختلف، تعهدات کل را به دو بخش اختیاری و غیراختیاری تقسیم می‌کنند، که تعهدات اختیاری معیاری برای مدیریت سود است. کارایی این مدلها در شناسایی و استخراج تعهدات اختیاری از تعهدات کل در بسیاری از تحقیقات مورد بررسی قرار گرفت. توماس و ژنگ (2000) در بررسی

 خود نشان دادند که این مدل‌ها دارای کارایی خوبی نیستند. یکی از دلایل کارایی پایین این مدل‌ها، ناشی از نامناسب بودن داده‌های مورد استفاده برای این مدل‌ها است. دلیل دیگر که عنوان شد این است که این مدل ها از روش رگرسیون خطی برای مدلسازی فرایند شناسایی تعهدات اختیاری استفاده می‌کنند، درحالیکه تعدادی از بررسی‌ها (دچو، اسلون و سویینی،1995؛ جتر و شیواکمار،1999؛ کوتاری، لئون و وازلی 2005) نشان می‌‌دهد این رابطه غیرخطی است. علی‌رغم نیاز به روش‌های غیرخطی برای تعیین تعهدات اختیاری، تاکنون مدل‌های خیلی کمی از این دست ارائه شده‌است. مدل‌هایی نظیر مدل مقایسه عملکرد (کوتاری و همکاران،2005) و مدل رگرسیون خطی چندبخشی (بال و شیواکمار ،2006؛ جتر و شیواکمار 1999) از جمله روش‌هایی هستند که برای حل مشکل غیرخطی بودن رابطه حاکم بر فرایند تعهدات ارائه شدند. یکی از روش‌های جایگزین که برای ویژگی غیرخطی بودن فرایند تعهدات مفید است، مدل شبکه‌ عصبی می‌باشد. اگر چه این روش‌ها در سایر مطالعات حسابداری کاربرد موفقیت آمیزی داشته است (مراجعه شود به ویلدو، لیسبو و واقان،1999؛پالیوال و کومار،2009)، ولی این روش در مورد شناسایی مدیریت سود بندرت بکار رفته است. در بسیاری از موارد استفاده از شبکه‌های عصبی در مقایسه با روش‌های آماری سنتی نظیر رگرسیون خطی چندگانه، منجر به نتایج چشمگیری شده است که البته دارای مشکلات عدیده روش‌های رگرسیونی هم نمی‌باشند. بطور کلی به چند برتری عمده مدل شبکه عصبی می‌توان اشاره کرد: اول از همه اینکه مدل‌های شبکه عصبی را می‌توان برای مدلسازی روابط غیر خطی بکار برد. دوم، بسیاری از فرض‌هایی که در استفاده از روش‌های رگرسیونی باید برقرار باشند، در استفاده از این شبکه‌ها می‌توان نادیده گرفت.سوم، شبکه‌های عصبی به اندازه مدل‌های رگرسیونی تحت تاثیر داده‌های پرت و داده‌های از دست رفته قرار نمی‌گیرند.

 
1-3.ضرورت انجام تحقیق
نقش اصلی اطلاعات حسابداری در بازارهای مالی فراهم کردن زمینه‌های لازم برای تخصیص منابع است. در میان اطلاعات حسابداری سود  بعنوان یک عامل مهم در تعیین اعتبار و قابلیت اعتماد اقلام گزارش شده پدیدار گشته است. در نتیجه، تعیین کیفیت سود، مورد علاقه سرمایه گذاران، مدیران، قانونگذاران و تدوین کنندگان استاندارد‌ها است. همچنین کیفیت سود، اغلب بیشتر از کیفیت جریان‌های نقدی می باشد، زیرا اقلام تعهدی منتج در سود رابطه پایدارتر، دارای نوسان کمتر و رابطه قویتری با جریان نقد آتی داشته و همچنین نسبت به جریانات نقدی دارای ارتباط قویتری با قیمت جاری سهام می‌باشد. حال با توجه به اینکه یکی از جنبه‌های کاهنده کیفیت سود، مدیریت سود است لذا ارائه مدلی که بتواند به بهترین نحو در شناسایی مدیریت عمل کند، کمک شایانی را برای استفاده‌کنندگان به ارمغان می‌آورد.
 
1-4.اهداف
هدف از انجام این بررسی، ارزیابی این مساله است که آیا رابطه حاکم بر فرایند تعهدات یک رابطه غیر خطی است. بعبارتی آیا مدل شبکه عصبی بر مدل‌های خطی و مدل خطی چندبخشی، در شناسایی مدیریت سود برتری دارد. در این بررسی به مقایسه یک مدل رگرسیون خطی، یک مدل رگرسیون خطی چندبخشی و مدل شبکه عصبی پرسپترون خواهیم پرداخت.
1-5.سوالات تحقیق
1.آیا مدل رگرسیون خطی چند بخشی بر مدل رگرسیون خطی در شناسایی مدیریت سود برتری دارد؟

2. آیا مدل شبکه عصبی پرسپترون بر مدل رگرسیون خطی در شناسایی مدیریت سود برتری دارد؟

2. آیا مدل شبکه عصبی پرسپترون بر مدل رگرسیون خطی چند بخشی در شناسایی مدیریت سود برتری دارد؟

1-6. فرضیات تحقیق:

1. مدل رگرسیون خطی چند بخشی بر مدل رگرسیون خطی در شناسایی مدیریت سود برتری معناداری دارد.

1. مدل شبکه عصبی پرسپترون بر مدل رگرسیون خطی در شناسایی مدیریت سود برتری معناداری دارد.

1. مدل شبکه عصبی پرسپترون بر مدل رگرسیون خطی چند بخشی در شناسایی مدیریت سود برتری معناداری دارد.

 
1-7.کاربردهای تحقیق
این تحقیق که از نوع تحقیقات کاربردی می‌باشد می‌تواند مورد استفاده سرمایه‌گذاران در بورس اوراق بهادار تهران، تحلیلگران مالی، دانشجویان و سایر علاقمندان به مسائل مالی قرار گیرد. همچنین این تحقیق می‌تواند در زمینه تجزیه و تحلیل‌های مالی در ارتباط با مدیریت سود چه در دانشگاهها و چه در سایر محیط‌های آموزشی مورد استناد قرار گیرد.
 
1-8.جامعه آماری
جامعه آماری مورد استفاده در این تحقیق مجموعه شرکت‌های پذیرفته شده در بازار بورس اوراق بهادار تهران می‌باشد که از ابتدای سال 83 لغایت پایان سال90 در بورس فعال بوده‌اند. نمونه گیری از این جامعه با اعمال محدودیت های زیر صورت گرفت.

1. اطلاعات مورد نیاز جهت انجام تحقیق و صورت‌های مالی حسابرسی شده در طی سال‌های مورد رسیدگی را ارائه کرده باشند.

1. شرکت‌ها در گروه بانک‌ها ، بیمه‌ها ، شرکت‌های سرمایه‌گذاری ، واسطه‌گری مالی و شرکت های غیرتولیدی نباشند.

2.شرکت‌هایی که نسبت تعهدات کل به کل دارایی‌های پایان سال قبل در آنها بزرگتر یا مساوی یک نباشد.
4.سال مالی آنها پایان اسفند ماه هر سال باشد و طی دوره بررسی تغییری در سال مالی ایجاد نکرده باشند.
از آنجاییکه در این پزوهش به حجم بالایی از نمونه نیازمندیم لذا پس از اعمال محدودیت های فوق، شرکتهای باقیمانده مبنای تحلیل‌های ما قرار می‌گیرند.
 
1-9.روش تجزیه و تحلیل
پس از اعمال محدودیتهای اشاره شده بر جامعه، آن را بر اساس هر یک ازمتغیرهای ورودی، مرتب کرده و با ضریب یک درصد نمونه را پیراسته می‌کنیم می‌نماییم. داده‌های انتخاب شده را به دو بخش آموزش و آزمون تقسیم می‌کنیم(شش سال بعنوان داده‌های آموزش و دو سال پایانی بعنوان داده‌های آزمون). با استفاده از بخش آموزش به تعیین ضرائب مدل‌های رگرسیونی و آموزش شبکه عصبی خواهیم پرداخت. داده‌های آزمون نیز برای تعیین اقلام تعهدی اختیاری و مقایسه بین مدل‌های شناسایی مدیریت سود در نظر گرفته شده است. در مورد مدل‌های رگرسیونی باید گفت که ابتدا در داده‌های آموزش با تعیین میزان کل تعهدات (با استفاده از روش جریان وجه نقد) و قرار دادن آن به همراه سایرمتغیر‌ها در معادلات رگرسیونی، ضرایب آنها بدست می‌آید. سپس این معادلات که حالا دارای ضرائب مشخص هستند در داده‌های آزمون بکار گرفته می‌شوند تا میزان تعهدات غیراختیاری را تعیین کنند.در نهایت میزان تعهدات اختیاری با کم کردن تعهدات غیراختیاری از تعهدات کلی بدست می آید. در مدل شبکه عصبی نیز ابتدا با استفاده از داده‌های آموزش پارامتر‌های آن تعیین شده و سپس برای تعیین تعهدات اختیاری در داده‌های آموزش بکار می‌رود. برای مقایسه بین این مدل‌ها، نمونه‌های آموزش را براساس معیار‌های جریان نقد حاصل از عملیات(CFO)، کل دارایی(SIZE)، بازده دارایی(ROA) و فروش(Revenue) ردیف می کنیم. سپس در هر گروه از این معیارها یکچهارم ابتدایی و انتهایی را در نظر گرفته و میانگین تعهدات اختیاری را محاسبه می‌کنیم. در نهایت به هر مدل در هر یک از معیارها بر اساس نزدیکی به صفر امتیازی بین یک و سه (مدلی که نزدیک ترین میانگین را به صفر دارد امتیاز سه و مدلی که بیشترین فاصله را دارد امتیاز یک را کسب می‌کند) می‌دهیم. در نهایت مدلی که بیشترین امتیاز را کسب کند بهترین کارایی را دارا است. محاسبات مورد نیاز روی داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار‌های Excel، Spss و Matlab صورت می گیرد.
 
1-10.روش گردآوری اطلاعات
برای جمع‌آوری اطلاعات مربوط به مبانی نظری و ادبیات تحقیق از روش کتابخانه‌ای استفاده می‌شود. همچنین اطلاعات و داده‌های مورد نیاز تحقیق از صورت‌های مالی و یادداشت‌های پیوست شرکت‌ها و پایگاه‌های اطلاعاتی سازمان بورس و اوراق بهادار، به ویژه نرم‌افزار ره‌آورد نوین، و سایت مدیریت پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی بورس استخراج می‌گردد.
 
1-11.جنبه جدید بودن و نوآوری:
همانطور که در صفحات قبل هم اشاره شد، نوآوری این مطالعه مقایسه بین عملکرد شبکه‌های عصبی و روش‌های خطی در شناسایی مدیریت سود است.
1-12.تعریف اصطلاحات تخصصی

• مدیریت سود:

اسکات در سال 1997 مدیریت سود را چنین تعریف کرده است: انتخاب خطی مشی‌های (سیاست‌های) حسابداری ازسوی یک شرکت به نحوی که برخی اهداف ویژه مدیریت برآورده گردد (مشایخی،1385، ص 37).

• اقلام تعهدی:

اقلام تعهدی را بیشتر بدین صورت تعریف کرده‌اند که گویای تفاوت بین سود حسابداری و جزء نقدی آن است؛ به‌بیان دیگر، تفاوت میان زمانبندی جریانهای نقدی و زمانبندی شناخت معاملات است (علی‌آبادی و نوری‌فرد،1388). اما تعریفی که با آن بتوان ماهیت اقلام تعهدی را توصیف کرد، این است که اقلام تعهدی به معنی اقلام ایجادشده ولی موعد نرسیده هستند (تیموری، 1386).

• اقلام تعهدی غیراختیاری:

سطح قابل انتظار (عادی) از اقلام تعهدی که در شرایط عادی براساس اطلاعات قابل دسترس سرمایه‌گذاران برآورد می‌شود (مهرآذین ،1387 ،ص34).

• اقلام تعهدی اختیاری:

سطحی از اقلام تعهدی که مدیریت روی آن کنترل داشته و قابلیت دستکاری توسط مدیریت را دارد (مهرآذین ،1387،ص34) .
در ادامه در فصل دوم به تعاریف متفاوت ارائه شده از مدیریت سود، انگیزه‌ها، تکنیکها و الگوهای مدیریت سود می‌پردازیم. همچنین در این فصل مبانی نظری در رابطه با مدلهای مختلف شناسایی مدیریت سود و مدلهایی که در این بررسی مورد استفاده قرار گرفته آورده می‌شود. در فصل سوم آزمونها و روشهای آماری  مدنظر جهت آموزش و آزمون مدلها و نیز روش تحلیل جهت انتخاب مدل برتر عنوان می‌گردد. در فصل چهارم با استفاده از روشهای بیان شده در فصل سوم به تجزیه تحلیل داده‌ها و آزمون فرضیه‌ها می‌پردازیم. درنهایت در فصل پنجم به بحث و نتیجه‌گیری پرداخته می‌شود.

امروزه با تشدید روز افزون شرایط رقابتی وپذیرش این واقعیت که تنها عنصر ثابت خود، پدیده تغییر می باشد سازمانها بایستی از مزیت رقابتی جهت بقاءو رشد خود در بازار برخوردار باشنداین مزیت قطعایا ناشی از بهاءمطلوب کالاوخدمات ،یا ناشی از تمایز کیفی وچشمگیر آن در
قیاس با موارد مشابه ویا ترکیبی از این دو خواهد بود برای اینکه سازمان وموسسه وشرکتی بتواند به مزیت رقابتی نسبی مجهز شود بایستی ظرفیت ترکیب بهینه نیروی انسانی مجرب با تجهیزات مناسب سیستم ها و روشهای اجرایی قابل اتکا را داشته باشد. باید اذعان کردکه یکی از مهمترین دغدغه های مدیریت در هر سازمان، وجود منابع مورد نیاز و مدیریت بهینه آنهاست. سازمان ها برای دستیابی به موفقیت مجبورند منابع خود را به بهترین نحو تخصیص دهند. انجام این کار، یکی از مهمترین و پیچیده ترین فعالیت های سازمان است. امروزه بابهره گیری از دانش و شیوه های مدرن، سیستم هایی به نام برنامه ریزی منابع سازمان طراحی شده اند که مجموعه فعالیت های یک سازمان را در تمامی ابعاد برنامه ریزی و کنترل می کنند ومدیریت را در مسیر یکپارچگی فرایندهای سازمانی و تخصیص بهینه منابع یاری می رسانند(شفیعی وهمکاران،68،1390). نرم افزار برنامه ریزی منابع سازمان همه سیستم ها را با هم ترکیب کرده و آنها را در قالب یک نرم افزار ی یکپارچه یا پایگاه داده های واحد ارائه می کنند تا بخش های مختلف بتوانند در استفاده از اطلاعات یکدیگر آسانتر با هم ارتباط برقرار کنند (اخوان طباطبایی،1382،49).که این یکپارچگی سازی ،باعث استاندارد شدن و ارتقای مراحل عملیات سازمان می شودیکپارچه سازی ماژول پشتیبانی فروش با سایر بخش های زنجیره تامین ،این اطمینان را ایجاد  می کند که کلیه تبادلات مربوط به فرایند پشتیبانی از تدارک مواد وانبارداری تا فروش وتوزیع به شکل بهینه تنظیم شوند.از طریق یکپارچه سازی دقیق برنامه های کاربردی ،گردش مقادیر بخش پشتیبانی به طور خودکار به روز ومطابق با گردش ارزش در بخش مالی ،دارائی ها وحسابداری مدیریتی نگهداری می شوند ودر واقع پشتیبانی تولید سطح بالایی از عملکرد را در برنامه ریزی وکنترل گردش مواد ارائه می دهد.
1-2  بیان مسئله
با کوتاه شدن دوره عمر محصولات ، سازما نها قادر نخواهند بود در این محیط رقابتی و همراه با تغییرات شدید در فناوری ،منابع زیادی را برای تولید محصولات جدید صرف نمایند و به عبارتی باید به فکر استفاده بهینه از منابع سازمان باشندبر همین اساس در جهت استفاده بهینه از منابع سازمان مشکل اصلی مدیران، کمبود اطلاعات راجع به منابع سازمان نیست، بلکه مسئله اصلی بررسی اطلاعات حسابداری و میزان رضایت کاربر در استفاده از ERP و عملکرد آن در سازمان می باشد. امروزه استفاده ا ز سیستم های اطلاعاتی که یکی از دستاورد های فناوری اطلاعات در سازمان ها می باشد به یک ضرورت تبدیل گشته و سازما نها را در جهت استفاده از گنجاندن تکنیک های حسابداری و فناوری جدید در یک سیستم ERPترغیب خواهد کرد . اما در سازما نها و مؤ سسات تجاری ایرانی کاربرد شایان توجهی در سطح گسترده نداشته است . محققان به این نکته اشاره کردند که رضایت کاربر یکی از عوامل کلیدی مؤثر بر موفقیت سیستم های اطلاعاتی می باشد . رضایت کاربر یکی از شاخص های غیر مستقیم است و زمانی به کار گرفته می شود که تعیین شاخص های مستقیم وبا تبدیل  آن ها به ارزش پولی امکان پذیر نباشد( آذر و همکاران ، 1391 ،118).
استفاده از ERPموجب ارتقاء عملکرد تجاری سازمان می گردد در واقع انتظار می رود در اثر حضور سیستم ERPفعالیت واحد های مختلف تبدیل به فرایند های استا ندارد و یکپار چه  گشته و دارای مدیریت و کنترل متمرکز باشند مثلا برای فرایند دریافت سفارش از مشتری تا تحویل انتظار می رود پس از اینکه سفارش رسیده از سوی مشتری وارد سیستم ERPشد همه اطلاعات لازم جهت تکمیل و ارائه این سفارش در آن وجود خواهد داشت و اینکه مشتری سفارش دهنده اعتبار کافی نزد شرکت دارد یا خیر از ماژول مالی و سطح موجودی انبار کالا و مواد اولیه مر بوط به این  سفارش از ماژول های انبار استخراج می گردد(عابدینی،1388،49).
رقابتی شدن محیط کسب وکار ضرورت ایجاد یکپارچگی درون سازمانی وتسهیل و تسریع فرایند های کسب وکار کارایی واثر بخشی عملیاتی سازمان ها را افزایش داده ها و آن ها را برای حضور در بازار رقابتی آماده می نماید(عمید و همکاران،1388،1).
پیاده سازی یک ERPبه علت تغییراتی که عموما از طریق یکپارچگی تکنیکی نرم افزار ، سخت افزارو عملکرد ها اتفاق می افتد بیشتر تولید کنندگان و هم مشتریان را تحت تاثیر قرار می دهند و توانایی وقابلیت یک شرکت برای پیاده سازی موفقیت آمیز یک ERPاهمیت به سزایی دارد (علیزاده ،1385،90).
پرسشی در راستای پیاده سازی ERPدر سازمان و منابع ERPمطرح می شودکه  به شرح زیر می باشد.
به کارگیری ERPاز دید گاه حسابداران چه منافعی به همراه دارد؟
 
1-3 اهمیت وضرورت تحقیق
بقای سازمان  ها ، وابسته به کسب موقعیت در فضای رقابتی بازار است. در بازارهای رقابتی امروز طول عمر مزایای رقابتی سازمان ها کاهش یافته است و به سرعت باید روندها را در راستای آن بدست آورد و مزایای جدید رقابتی ، بهینه سازی کرد .
در سیستمهای سنتی که به صورت جزیره ای در سازمان پراکنده بودند و ماهیت کارکردی داشتندبه علت عدم یکپارچگی وفقدان ارتباط بین آنها ونبود زیر ساخت وبستر مشترک نرم افزاری وسخت افزاری نتوانستند گام مناسبی در حل مشکلاتی مانند پیچیدگی فرایند زنجیره تامین ،ضعف در مدیریت ارتباط بامشتری و..داشته باشند .برای حل این مشکلات نیاز به سیستم جامعی که پاسخگو ی طبیعت فرایند گرای سازمان باشد،بود تا بتواند تمام حوزه های سازمانی و فعالیت آنها را یکپارچه سازد.بدین ترتیب ،سیستم برنامه ریزی منابع سازمانی برای شناسایی ،تقویت واصلاح این نقاط ضعف ،در بسیاری از سازمان ها پیاده سازی شد(طاهری و همکاران ،1387،42). سیستم برنامه ریزی منابع سازمانی یک بسته نرم افزاری قابل تنظیم واز پیش استاندارد شده کسب وکار است که هدف آن یکپارچگی در اطلاعات وهماهنگی در چگونگی جریان مابین تمامی بخشهای سازمان از جمله مالی ،حسابداری ،منابع انسانی  ،زنجیره تامین ومدیریت مشتریان با رویکرد مشتری مداری وپاسخ به بازار است این سیستم سعی دارد تا عملکرد همه واحد های شرکت را در یک سیستم کامپیوتری ،یکپارچه نموده ونیازهای متفاوت وهر واحد را پاسخ گوید .این برنامه از طریق پایگاه داده ها اجرا می شود لذا واحدهای مختلف می توانند اطلاعات را ساده تر به اشتراک بگذرندوبا هم ارتباط برقرار سازند .ERP برنامه ریزی کلیه منابع در سطح سازمان است (کشوری وهمکاران،

 1391،84).قابلیت های این سیستمها باعث شده که علاوه بر بخش های تجاری، سازمان های دولتی و غیر انتفاعی نیز جهت استفاده از آنها اقدام نموده و و زمینه بهبود خدمات مشتریان را فراهم نماید(غضنفری ،23،1387).

از آنجایی که هماهنگی در بخش های مختلف سازمان همچون واحد بازرگانی و فروش و واحد تولیدنبوده و  اطلاعات مربوط  را به موقع در اختیار واحد حسابداری قرار نمی دهند و سیستم بهایابی  سازمان به روز نمی باشد و نمی توان در هر لحظه از زمان گفت چه مقدار موجودی کالای آماده برای فروش  است یا وضعیت تسهیلات دریافتی شرکت و سود تعیین شده آنها در حال حاضر چگونه است؟ ازاین رو با به کارگیری  ERPمی توان پاسخگوی پارامترهای ذکر شده فوق در واحد حسابداری بوده بدین جهت ضرورت تحقیق در زمینه به کارگیری منافع ERP از دیدگاه حسابداران احساس می شود .
 
1-4اهداف تحقیق
1-4-1 اهداف اصلی
بررسی منافع به کارگیری ERPاز دیدگاه حسابداران
 
1-4-2 اهداف فرعی تحقیق
1-تعیین تاثیرمیزان به کارگیری تکنیک های حسابداری مدیریت در اجرایی بودن ERP
2-تعیین میزان تاثیر دیدگاه حسابداران درباره اجرایی بودن ERP برمیزان منافع حسابداری
3-تعیین میزان تاثیر تحصیلات حسابداران در اجرایی بودن ERP
4-تعیین میزان تاثیرسن حسابداران در اجرایی بودن ERP
5-تعیین میزان  تاثیر سابقه کار حسابداران در اجرای بودن ERP
 
1-5 فرضیه های پژوهش
در این تحقیق فرضیه های زیر تدوین شده است.

• دیدگاه حسابداران درباره اجرایی بودن ERPبرمیزان بکارگیری تکنیک های حسابداری مدیریت اثر دارد.
• دیدگاه حسابداران درباره اجرایی بودن ERPبرمیزان منافع حسابداری اثر دارد.
• سن بر دیدگاه حسابداران درباره اجرایی بودن ERPاثر می گذارد.
• میزان تحصیلات بر دیدگاه حسابداران درباره اجرایی بودن ERPاثر می گذارد.
• سابقه کار در دیدگاه حسابداران درباره اجرایی بودن ERPتاثیر دارد.

 
1-6 روش تحقیق
پایه هرعلمی روش شناخت آن واعتبار وارزش قوانین هر علمی به روش شناختی مبتنی است که در آن علم به کار می رود .روش تحقیق ،مجموعه ای از قواعد ،ابزار ها وراههای معتبر ( قابل اطمینان) ونظام یافته برای بررسی واقعیت ها ،کشف مجهولات و دستیابی به راه حل مشکل است(خاکی،1387،201).
این پژوهش از نظر هدف در زمره پژوهش های کاربردی قرار می گیرد چرا که به سمت کاربرد عملی دانش جهت گیری شده است و با توجه به این که ابزار اصلی تحقیق (پرسشنامه)بوده از نوع پیمایشی است  در این تحقیق محقق به دنبال این است که آیا متغیر های مورد مطالعه با یکدیگر ارتباط دارد و درصورتی که رابطه ای کشف شد آیا این ارتباط مثبت یا منفی است وشدت قدرت آن چه اندازه است.بنابراین از روش تحقیق همبستگی استفاده شده است
1-7قلمرو پژوهش
هر تحقیقی باید دارای قلمرو ودامنه باشد تا پژوهشگر در همه مراحل تحقیق بر موضوع تسلط کافی داشته باشد وبتواند نتایج حاصل از نمونه انتخابی را به کل جامعه تعمیم دهد.
1-7-1 قلمرو موضوعی تحقیق
تحقیق حاضر ، در زمره تحقیقات مرتبط به رشته مدیریت وحسابداری است.
1-7-2 قلمرو مکانی تحقیق
جامعه آماری پژوهش حاضر حسابداران شرکت کاشی وسرامیک در سطح شهرستان میبد انتخاب شده اند.
1-7-3 قلمرو زمانی تحقیق
به منظور طراحی ،توزیع ،جمع آوری وتجزیه وتحلیل داده ها یک دوره شش ماه (پاییز وزمستان 1392)در نظر گرفته شده است.
 
1- 8روش نمونه گیری وتعیین حجم نمونه
نمونه های آماری عبارت است از نشانه ها که از یک قسمت یک گروه یا جامعه ای بزرگتر انتخاب می شود به طوری که این مجموعه معرف کیفیات و ویژگی های آن قسمت گروه یا جامعه بزرگتر باشد
از آنجا که حجم جامعه آماری 210است با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه محاسبه شده 130 نفر می باشد.
به منظور تعیین حجم نمونه ساده ترین روش استفاده از فرمول کوکران زمانی که حجم جامعه معلوم می باشد
   1-9ابزار گرد آوری داده ها
روش گرد آوری داده ها در این تحقیق استفاده از مطالعات کتابخانه ای از جمله مطالعه کتب ونشریات داخلی وخارجی وجستجو در پایگاه هااطلاعاتی(اینترنت)وپرسشنامه است،پرسشنامه به عنوان یکی از متداول ترین ابزار جمع آوری اطلاعات در تحقیقات پیمایشی است عبارتند از مجموعه از پرسش هدف مدار که با بهره گیری  از مقیاس های گوناگون نظر ، دیدگاه و بینش یک فرد پاسخگو را مورد سنجش قرار می دهد.پرسشنامه پژوهش حاضر تحت عنوان منافع به کارگیری ERP از دیدگاه حسابداران سازمان ها مشخص گردید.
بخش اول: پرسشنامه حاوی 6سوال از مشخصات جمعیت شناختی پاسخ دهندگان شامل جنسیت، سن، وضعیت تاهل ، سابقه کار ، سطح تحصیلات ، نوع شرکت، سمت شغلی
بخش دوم پرسشنامه :شامل12 سوال در 5 سرفصل که میزان استفاده از تکنیک های حسابداری مدیریت
بخش سوم پرسشنامه :شامل4سوال دیدگاه حسابداران درباره اجرایی بودن ERP
بخش چهارم پرسشنامه: شامل 21سوال که منافع حسابداری ERP که هر سوال براساس طیف پنچ گزینه ای لیکرت می باشد.
1-10روش تحلیل داده ها
در این تحقیق داده های جمعیت شناختی تحقیق  با استفاده از آمار توصیفی ،جدول فراوانی ،نمودار های دایره ای ومیله ای انجام شده است .از آزمون کلموگروف اسمیرنف برای آزمون نرمال بودن متغیر ها وبا توجه به نرمال بودن داده  برای تحلیل از روشهای آماری پارامتریک استفاده شده است .برای مقایسه متغیر های پژوهش با حد وسط مقیاس اندازه گیری از آزمون tبرای یک نمونه استفاده شده وبه منظور بررسی تفاوت بین سه گروه یا بیشتر برای متغیر هااز آنالیز واریانس یک طرفه (ANOVA)همچنین برای مقایسه زوجی بین میانگین گروه ها آزمون زوجی شفه و برای بررسی رابطه بین دو متغیر نرمال از ضریب همبستگی پیرسون مورد استفاده قرار می گیردوبرای طبقه بندی وتجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار های EXCELوSpss18 استفاده می شود.
1-11شرح واژه ها واصطلاحات بکار رفته در تحقیق
1-11-1تعاریف نظری
حسابداری مدیریت دارای تکنیک های خاص می باشدمانند قیمت گذاری ،هزینه یابی ،بودجه بندی ،تجزیه وتحلیل سود آوری و تصمیم گیری برای سرمایه گذاری که هر یک این تکنیکها دارای زیر شاخه های می باشد که تعریف هر یک از این تکنیک ها به شرح زیر می باشد
حسابداری مدیریت:حسابداری مدیریت به عنوان یک سیستم اطلاعاتی مطلوب وبه عنوان یک واحد ستادی که جهت تصمیمات مختلف ، اطلاعات مساعدی به مدیریت ارائه می نماید(اعتمادی،1380 ،48)،حسابداری مدیریت یکی از شاخه های فرایند تهیه اطلاعات برای تصمیم گیری ،نقش اساسی در افزایش کارایی منابع اقتصادی وتخصیص بهینه وعادلانه ثروت دارد (حساس یگانه و همکاران،1390،2).
شاخص سود آوری :روش شاخص سود آوری منشعب از روش ارزش فعلی خالص است و مبنای مشترکی را برای مقایسه پروژه های سرمایه گذاری با مبالغ مختلف فراهم می کند به عبارت دیگر تقسیم ارزش فعلی جریان نقدی ورودی بر مبلغ سرمایه گذاری اولیه است(اسکندری،1385،110).
بودجه بندی:برنامه پیش بینی شده مدیریت به منظور استفاده از منابع واحد تجاری برای یک دوره زمانی آتی است که در قالب اطلاعات کمی بیان می شود(اسکندری،1385،59).
هزینه یابی:هزینه یابی دقیق محصولات وارائه اطلاعات وگزارشهای مناسب وقابل اطمینان برای تصمیم گیریهای اقتصادی (اعتمادی،شمس زاده،1383،35).
قیمت گذاری برمبنای بازار : قیمت گذاری برمبنای قیمت  های جاری بازار تعیین می شودو بهترین مبنا برای ارزیابی عملکرد وسودآوری بخش های مختلف واحد تجاری می باشد(اسکندری،1385،135).
برنامه ریزی منابع سازمان ERP :سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان از فناوری اطلاعات بهره برداری کرده و امکان به اشتراک گذاری داده ها واطلاعات درون سازمان را فراهم می کنند. سیستم برنامه ریزی منابع سازمان با ایجاد یک ساختار تراکنش سازمان گستر که وظایف کلیدی واحد های مختلف را در یک بستر نرم افزار ی یکپارچه ادغام می کند فرایندهای کسب وکار را
سازمان دهی می کند.یک سیستم متعارف برنامه ریزی منابع سازمان شامل ماژول هایی مانند مدیریت تدارکات حسابداری ومالی مدیریت منابع انسانی ، تولید وتوزیع وزنجیره تامین می باشد ( عادل آذر و همکاران،1391 ،109).
منابع حسابداریERP:سیستم ERP شامل مجموعه های گوناگون ومتعددی است که یکپارچگی آن ها اهمیت وارزشی مضاعف رابرای سازمان و شاخه های مختلف آن پدید می آورد که از آن جمله عبارتند از :فروش وبازاریابی برنامه  مادر واصلی برنامه ریزی پیش نیاز مواد ، برنامه ریزی پیش نیاز ظرفیت صورت حساب مواد ، خرید ، کنترل کارگاه ، حساب پرداخت ها ومطالبات ، تدارکات مدیریت دارایی ،حسابداری مالی بیشتر سیستم های ERP موجود اینقدر انعطاف پذیر هستند که بعضی از زیر سیستم های نرم افزار ERP را بدون نیاز داشتن کل جامعه راه  ا ندازی کرد(بزرگمهری،1386،189).
فناوری اطلاعات:فناوری اطلاعات عبارت است از تمامی اشکال فناوری که به منظور پردازش، ذخیره سازی وانتقال اطلاعات در قالب الکترونیکی به کار گرفته می شوند. تجهیزات فیزیکی که برای این منظور به کار می روند عبارتند از رایانه ها شبکه و تجهیزات ارتباطی ، فکس و نرم افزار های الکترونیکی فناوری اطلاعات به طور کلی به دامنه گسترده ای از تجهیزات و کامپیوتر ها، ابزارها وذخیره سازی داده ها ، ابزارهای ارتباطات و شبکه ای ، کاربرد ها و خدمات که توسط سازمان ها استفاده شده تا داده ها ، ابزارهای ارتباطات وشبکه ای ،کاربرد ها وخدمات که توسط سازمان ها استفاده شد ه(ایمانی،57،1390).

:
یکی از راههایی که می توان با استفاده از آن به بهره گیری مناسب از فرصت های سرمایه گذاری و تخصیص بهتر منابع کمک کرد،پیش بینی درماندگی مالی یا ورشکستگی است.به این ترتیب که اولا،با ارائه هشدارهای لازم می توان شرکتها را نسبت به وقوع درماندگی مالی هوشیار کرد تا آنها با توجه به این هشدارها دست به اقدام های مقتضی بزنند و دوم اینکه،سرمایه گذاران و اعتباردهندگان فرصت های مطلوب سرمایه گذاری را از فرصت های نامطلوب تشخیص دهند و منابعشان را در فرصت های مناسب سرمایه گذاری کنند.ارزش استفاده از نسبت های مالی در ماجرای ورشکستگی شرکت ها مشخص شده است.در مطالعه حاضر به بررسی این موضوع پرداخته می شود که آیا EPS و نوسان پذیری آن می تواند مشکلات مالی موجود در شرکت ها را برای عموم آشکار سازد،به عبارت دیگر روند سود هر سهم در شرکتها می تواند شرکت های سالم را از شرکت های دارای مشکلات مالی متمایز سازد.تحقیقات زیادی در زمینه ورشکستگی و پیش بینی آن انجام شده است در عمده تحقیقات صورت گرفته قبلی سعی بر آن شده که با استفاده از نسبت های مالی مدلی ساخته شود تا بر اساس آن مدل بتوان وضعیت مالی شرکت را مشخص نمود.قدیمی ترین مدل جهت شناسایی ورشکستگی مدل نمره Z آلتمن می باشد.در مطالعه حاضر سعی بر آن شده تا تاریخچه پیش بینی ورشکستگی در ایران و دنیا به تصویر کشیده شود برای این منظور به تفصیر کلیه مدل های پیش بینی ورشکستگی و مقایسه آنها با هم شده است.در نهایت با استفاده از داده های شرکت های پذیرفته شده در بورس ایران در محدوده زمانی 79 الی 87  به بررسی این موضوع پرداخته می شود که آیا EPS شرکتها و نوسان پذیری آن دارای بار اطلاعات اضافی جهت شناسایی سلامت مالی شرکت ها می باشد یا نه؟
   هدف پژوهش:
هدف پژوهش حاضر معرفی سود هر سهم به عنوان یک ابزار جهت ارزیابی سلامت مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بوده است.با توجه به اینکه سهامداران نیازمند ابزاری می باشند که بتواند آنها را در انتخاب شرکت های سالم کمک نماید ،نتایج بدست آمده در این پژوهش می تواند آنها را در زمینه انجام سرمایه گذاری صحیح یاری نماید.اهداف دیگر پژوهش به شرح زیر می باشد:
1)برای تجزیه و تحلیل اهمیت سلامت مالی یک شرکت در زمان تصمیم گیری.
2)برای تعیین و بررسی سایر عواملی که شاید برای تشخیص ورشکستگی یک شرکت مورد استفاده قرار گیرد.
3)برای تجزیه و تحلیل فعالیتهایی که ممکن است که مدیریت شرکتی که از لحاظ مالی ضعیف است انجام دهد تا مشکلات مالی شرکت را پنهان کند.
4)برای توضیح تاثیرات ورشکستگی بر همه سهامداران.
5)برای نشان دادن اینکه چگونه محرکات جاری در محیط اقتصادی در ورشکستگی شرکتها نقش دارند.
پیشینه پژوهش:
در پژوهشی که در سال 2008 توسط ویلفورد موانزا در بورس اوراق بهادار زینباوه تحت عنوان”ورشکستگی شرکت،دلیلی برای نگرانی در بخش تجارت زینباوه:آیا سرمایه گذاران و سهامداران به صورت مداوم از رشد سود هر سهم برای تشخیص سلامت مالی یک شرکت استفاده می کنند.”هدف اصلی از پژوهش انجام شده این بود که تعیین شود آیا رشد EPS می تواند برای تشخیص سلامتی مالی یک شرکت مورد استفاده قرار گیرد؟تحقیق صورت گرفته همچنین فعالیتهایی را که توسط مدیریت برای پنهان سازی درماندگی مالی انجام می شود را نشان می دهد.تحقیق حاضر از طریق مطالعه تعدادی شرکت ورشکسته و سالم در محدوده زمانی 2002 الی 2008 انجام شده است.داده های مربوط به سود و قیمتهای سهام پشتیبان آنها مربوط به Barbican holding ،Century holding ، CBZH در دوره زمانی مورد نظر بررسی شده است.تجزیه و تحلیل از طریق نمودارهای میله ای و خطی برای نشان دادن روند سود هر سهم انجام گردیده است.یافته های تحقیق حاکی از آن است که ورشکستگی شرکت می تواند توسط رشد سود هر سهم از طریق ترکیب با تجزیه و تحلیلهای فاندمنتال و تکنیکال پیش بینی شود.بسیاری از سرمایه گذاران در زمان ارزیابی سلامت مالی یک شرکت به صورت های مالی یک شرکت اتکا می کنند.دریک محیط با تورم شدید به بزرگی 60% درسال صورت های مالی دیگر نمی تواند برای تفکیک شرکت های سالم و ورشکسته مورد استفاده قرار گیرد.
روش کار و تحقیق:
روش تحقیق در پژوهش حاضر به صورت میدانی از نوع تحقیقات پس رویدادی  خواهد بود.برای انجام بررسی میدانی معیارهای سلامت مالی شرکت از طریق منابع و همچنین مدلهای پیش بینی ورشکستگی ارائه شده Altman  وLogistic و DEA بدست آمده و ارتباط آن را با نوسانات EPS بررسی می گردد.صورت های مالی حسابرسی شده از طریق بورس اوراق بهادار تهران بدست می آید و معیار های سلامتی مالی و همچنین EPS شرکت ها با استفاده از این صورتهای مالی محاسبه می گردد.سپس فرضیات فرعی تحقیق با استفاده از داده های گرد آوری شده آزمون می گردند.روش آزمون فرضیات فرعی تحقیق همبستگی می باشد. سپس بر اساس نسبت های مالی سال 87 شرکت های سالم و 1 سال قبل از ورشکستگی شرکت های مشمول ماده 141 قانون تجارت اقدام به ساخت مدل لجستیک میشود،پس از ساخت مدل لجستیک متغیرهای مستقل بکار رفته در مدل و ضریب اهمیت آنها در مدل مشخص و با ضرایب همبستگی بدست آمده در آزمون فرضیات فرعی مقایسه می گردد و در نهایت نسبت به فرضیه اصلی پژوهش تصمیم گیری می گردد.
مسئله‌ تحقیق‌:
با تجزیه و تحلیل صورتهای مالی امکان گرد آوری اطلاعات زیادی راجب مسائل مالی شرکت ها وجود ندارد. نسبتهایی که بازار برای ارزیابی قدرت  پرداخت و نقدینگی شرکتها مورد استفاده قرار می دهد در معرض دستکاری مدیریت(Manipulation) قرار دارد.شرکت هایی که تمامی عایدات خود را انباشته میکنند،این فعالیت ممکن است که به بالا رفتن قیمتهای سهام آنها منجر گردد،بازار نیز معتقد است که به دلیل سودهای انباشته شده عایدات آتی شرکت رشد خواهد کرد.تجدید ساختار می تواند شامل این باشد که یک شرکت اقدام به معرفی خطوط تولید جدید بنماید که ممکن است به فعالیتهای جاری مرتبط یا غیر مرتبط باشد.تصمیمات سرمایه  در گردش میتواند تحت نام تجدید ساختار تغییر یابد.همه اینها میتواند به این امر منجر گردد که بازار عقیده داشته باشد که یک شرکت تا زمانی که دوره افت خود را آغاز نکرده عایدات مطلوبتری را در آینده کسب خواهد کرد.شناسایی به موقع نابسامانی مالی از جانب سرمایه گذاران بالقوه از اهمیت وافری برخوردار است،در این خصوص به ابزاری نیاز است که شرکتها را از بعد وضعیت مالی تفکیک نماید و مانع از سرمایه گذاری در پروژه های ناکارآمد توسط سرمایه گذاران گردد، در مطالعه حاضر به بررسی این موضوع پرداخته می شود که آیا با مشاهده روند رو به رشد EPS یک شرکت می توان سلامتی مالی آن را اثبات نمود و یا به عبارت دیگر با مشاهده نوسانات زیاد در EPS یک شرکت در طول زمان دلیلی برای ناتوانایی های مالی آن می باشد.متغیر های مورد بررسی در تحقیق حاضر شامل شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد.
3 – اهمیت و ضرورت انجام تحقیق :
از تحقیق حاضر انتظار می رود که دارای منافعی برای سرمایه گذاران حقیقی و حقوقی،کسانی که آگاهی کمتری را نسبت به سایر نیروهای بازار دارند،داشته باشد.بنابر این سرمایه گذارانی که اطلاعات داخلی را در دسترس ندارند باید از اطلاعات مربوط به عایدات با احتیاط در ترکیب با سایر عوامل کیفی در تصمیمات سرمایه گذاری خود استفاده کنند.امکان دسترسی به اطلاعات تخصصی از جانب سرمایه گذاران حقیقی وجود ندارد و دسترسی به اطلاعات تهیه شده از جانب کارشناسان مالی ممکن است که برای آنهاپر هزینه باشد.بنابر این یک گروه میتواند برای رد یابی روند رشد عایدات و کاربرد های مربوط به آن آموزش داده شود.فهم چارچوب بخش صنعت ایران ممکن است که به آنها کمک کند مواردی را که احتمال ورشکستگی شرکت می رود و می تواند از طریق تغییرات قیمت سهام و ارتباط آن با EPS مشاهده شود،بدست آید.
سرمایه گذاران حقوقی و سایرین در چگونگی انتخاب پرتفولیویی هایی که دارای بیشترین بازده است و در عین حال موجب کمینه شدن خسارت بر ثروتشان می شود روشنفکر هستند.بنابر این تحقیق حاضر قابلیت فهم رابطه بین عوامل بازار ،قیمت سهام و رشد عایدات را افزایش می دهد.
4- مرور ادبیات و سوابق مربوطه :
4-1) در پژوهشی که در سال 2008 توسط ویلفورد موانزا در بورس اوراق بهادار زینباوه تحت عنوان”ورشکستگی شرکت،دلیلی برای نگرانی در بخش تجارت زینباوه:آیا سرمایه گذاران و سهامداران به صورت مداوم از رشد سود هر سهم برای تشخیص سلامت مالی یک شرکت استفاده می کنند.”هدف اصلی از پژوهش انجام شده این بود که تعیین شود آیا رشد EPS می تواند برای تشخیص سلامتی مالی یک شرکت مورد استفاده قرار گیرد؟تحقیق صورت گرفته همچنین فعالیتهایی را که توسط مدیریت برای پنهان سازی درماندگی مالی انجام می شود را نشان می دهد.تحقیق حاضر از طریق مطالعه تعدادی شرکت ورشکسته و سالم در محدوده زمانی 2002 الی 2008 انجام شده است.داده های مربوط به سود و قیمتهای سهام پشتیبان آنها مربوط به Barbican holding ،Century holding ، CBZH در دوره زمانی مورد نظر بررسی شده است.تجزیه و تحلیل از طریق نمودارهای میله ای و خطی برای نشان دادن روند سود هر سهم انجام گردیده است.یافته های تحقیق حاکی از آن است که ورشکستگی شرکت می تواند توسط رشد سود هر سهم از طریق ترکیب با تجزیه و تحلیلهای فاندمنتال و تکنیکال پیش بینی شود.بسیاری از سرمایه گذاران در زمان ارزیابی سلامت مالی یک شرکت به صورت های مالی یک شرکت اتکا می کنند.دریک محیط با تورم شدید به بزرگی 60% درسال صورت های مالی دیگر نمی تواند برای تفکیک شرکت های سالم و ورشکسته مورد استفاده قرار گیرد.
4-2)کاربرد مدل‌ آلتمن‌ در تعیین‌ وضعیت‌ ورشکستگی‌ شرکتها:
‌دراین‌ پژوهش، مدل‌ آلتمن‌(Z’-SCORE) در دو گروه‌ از شرکتهای‌ ورشکسته‌ و غیرورشکسته‌ موردبررسی‌ قرار گرفته‌ تا میزان‌ خطای‌ نوع‌ اول‌ و دوم‌ آن‌ مشخص‌ شود.

‌ ‌گروه‌ ورشکسته‌ که‌ شامل‌ 16 شرکت‌ است، نتایج‌ پیش‌بینی‌های‌ مدل‌ آلتمن، در مورد 12 شرکت‌ صحیح‌ و 3 شرکت‌ که‌ طبق‌ پیش‌بینی‌ مدل‌ باید طی‌ دوره‌ مطالعه‌ از بورس‌ خارج‌ می‌شدند، از بورس‌ خارج‌ نشده‌ و همچنان‌ خرید و فروش‌ سهام‌ آنها در بورس‌ ادامه‌ دارد. با این‌ نتیجه‌گیری، مدل‌ آلتمن‌ با 81 درصد اطمینان‌ وضعیت‌ ورشکستگی‌ شرکتها را قبل‌ از ورشکستگی‌ درست‌ پیش‌بینی‌ کرده‌ است. درضمن‌ خطای‌ نوع‌ دوم‌ درمورد شرکتهای‌ ورشکسته، حدود 19 درصد بوده‌ است‌ که‌ نشان‌دهنده‌ این‌ است‌ که‌ مدل‌ در 19 درصد موارد، شرکتهایی‌ را که‌ ورشکسته‌ نیستند ورشکسته‌ پیش‌بینی‌ کرده‌ است. در این‌ رابطه، آلتمن‌ در آزمون‌ مدل‌ خود روی‌ شرکتهای‌ ورشکسته‌ آمریکا، به‌ این‌ نتیجه‌ می‌رسد که‌ مدل‌ در حدود 90 درصد موارد توانسته‌ شرکتهای‌ ورشکسته‌ را قبل‌ از ورشکستگی‌ درست‌ پیش‌بینی‌ کند و خطای‌ نوع‌ دوم‌ او در این‌ تحقیق‌ حدود 10 درصد بوده‌ است.
‌درگروه‌ شرکتهای‌ غیرورشکسته‌ که‌ شامل‌ 25 شرکت‌ است، پیش‌بینی‌ مدل‌ در 23 مورد صحیح‌ بوده‌ و تنها در 2 مورد که‌ مدل‌ پیش‌بینی‌ می‌کرد، آنها از بورس‌ خارج‌ نخواهندشد، از تابلوی‌ بورس‌ خارج‌ شده‌اند. با این‌ نتیجه‌گیری، مدل‌ آلتمن‌ با 92 درصد اطمینان، وضعیت‌ عدم‌ ورشکستگی‌ شرکتها را طی‌ دوره‌ مورد مطالعه، درست‌ پیش‌بینی‌ کرده‌ است. همچنین‌ خطای‌ نوع‌ اول‌ درمورد این‌ شرکتها حدود 8 درصد بوده‌ که‌ نشان‌دهنده‌ این‌ است‌ که‌ مدل‌ در 8 درصد موارد، شرکتهایی‌ را که‌ فعال‌ نیستند را غیرورشکسته‌ پیش‌بینی‌ نموده‌ است. در این‌ رابطه، آلتمن‌ در آزمونی‌ دیگر، مدل‌ را روی‌ شرکتهای‌ فعال‌ در ایالات‌ متحده‌ آمریکا موردآزمون‌ قرار داد و به‌ این‌ نتیجه‌ رسید که‌ مدل‌ در 97 درصد موارد توانسته‌ است، شرکتهای‌ غیرورشکسته‌ را صحیح‌ پیش‌بینی‌ کند. در ضمن‌ خطای‌ نوع‌ اول‌ در این‌ تحقیق‌ حدود 3 درصد بوده‌ است )مهدی رسول زاده).
4-3)در سال 2006 آقای مک کلار تحقیقی پیرامون رابطه بین EPS و قیمت های سهام انجام داده است و به این نتیجه رسید که عایدات شرکت ها جهت اندازه گیری ارزشیابی مناسب از قیمت سهام یک نقش مهم را برای سرمایه گذاران بازی می کند.
4-4)جونز در سال 1943 می گوید که قیمت های سهام بوسیله چگونگی انتظارات بازار از روند رشد عایدات و خطراتی که منتسب به سهام است تعین شده است.از این رو اطلاعات تعین کننده اصلی قیمتهای سهام است و بنابراین آن اساس فرضیات بازار کارا است .FAMA در سال 1969 سه شکل از کارائی بازار را مشخص نموده است،شکل ضعیف،شکل نیمه قوی  و شکل قوی بازار کارا.بنابر این یک بازار زمانی قوی است که قیمت های سهام همه اطلاعات موجود و قابل درک را منعکس نماید.اگر کارایی بازار به شکل قوی نباشد،آنوقت برخی سرمایه گذاران به نسبت دیگران آگاهی کمتری دارند.از این رو سرمایه گذارانی که آگاهی کمتری دارند نمی توانند از نوسانات عایدات و قیمت سهام برای تشخیص سلامت مالی یک شرکت و انجام تصمیمات اقتصادی استفاده نمایند.
5- اهداف مشخص تحقیق (شامل اهداف آرمانی، کلی‌‌‌‌‌ ، اهداف ویژه و کاربردی) :
هدف کلی‌:

• هدف پژوهش حاضر معرفی سود هر سهم به عنوان یک ابزار جهت ارزیابی سلامت مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بوده است.با توجه به اینکه سهامداران نیازمند ابزاری می باشند که بتواند آنها را در انتخاب شرکت های سالم کمک نماید ،نتایج بدست آمده در این پژوهش می تواند آنها را در زمینه انجام سرمایه گذاری صحیح یاری نماید.
• برای تعیین اینکه آیا تغییر در رشد عایدات هر سهم و اخبار و بیانیه هایی که می تواند به صورت مطمئن  مورد استفاده قرار گیرد برای تشخیص سلامت مالی یک شرکت استفاده می شود .

اهداف جزئی:( ویژه ):
1)برای تجزیه و تحلیل اهمیت سلامت مالی یک شرکت در زمان تصمیم گیری.
2)برای تعیین و بررسی سایر عواملی که شاید برای تشخیص ورشکستگی یک شرکت مورد استفاده قرار گیرد.
3)برای تجزیه و تحلیل فعالیتهایی که ممکن است که مدیریت شرکتی که از لحاظ مالی ضعیف است انجام دهد تا مشکلات مالی شرکت را پنهان کند.
4)برای توضیح تاثیرات ورشکستگی بر همه سهامداران.
5)برای نشان دادن اینکه چگونه محرکات جاری در محیط اقتصادی در ورشکستگی شرکتها نقش دارند
7 – در صورت داشتن هدف کاربردی، نام بهره‏وران (سازمان‏ها، صنایع و یا گروه ذینفعان‌‌) ذکر شود (به عبارت دیگر محل اجرای مطالعه موردی) :
تحقیق حاضر میتواند مورد استفاده بسیاری از سرمایه گذاران و سایر استفاده کنندگان جهت سهولت در انجام تصمیم نسبت به وضعیت مالی و همچنین تداوم فعالیت شرکت قرار گیرد.
2- فهرست واژگان کلیدی:
EPS :
Investopedia : بخشی از سود شرکت هاست که به هر یک از سهام عادی در دست سهامداران قابل تخصیص است.آن به عنوان شاخص سود آوری شرکت ها بکار می رود،که به صورت زیر محاسبه می گردد.
FASB شماره 128: هدف از محاسبه سود هر سهم اندازه گیری عملکرد یک بنگاه تجاری در طول دوره گزارشگری است.اصولا EPS از طریق تقسیم درآمد موجود برای سهامداران عادی به میانگین موزون سهام عادی در دست سهامداران تعریف می شود.
ورشکستگی(bankruptcy):حالتی است که شرکت قادر به ایفای تعهدات خود ،به دلیل نبود نقدینگی نخواهد بود.به عبارت دیگر در این حالت نسبت های نقدینگی در مقایسه با نسبت های مشابه در صنعت و همچنین نسبت های سنوات گذشته خود شرکت بسیار پایین است.
دلایل ورشکستگی:
1)بی کفایتی مدیریت.
2)توسعه سریع.
3)مازاد بدهی بر داراییها.
ورشکستگی، اقدامی‌ قانونی‌ که‌ به‌ موجب‌ آن‌ به‌طورکلی‌ یک‌ بدهکار عاجز از پرداخت‌ بدهی‌ خود به‌ سود طلبکاران‌ ضبط‌می‌شود(منوچهرفرهنگ،1374)
‌ ‌ورشکستگی‌ هنگامی‌ رخ‌ می‌دهد که‌ بدهیهای‌ یک‌ شرکت‌ از ارزش‌ دارائیهای‌ موجود در شرکت‌ تجاوز کند (GITMAN,1996).
‌ ‌ازنظر حقوقی، ورشکستگی‌ عبارت‌ است‌ از این‌ که‌ بدهکار از کل‌ دارایی‌ خود به‌ نفع‌ طلبکار صرف‌نظر کند. ولی‌ هرگاه‌ از ورشکستگی‌ برائت‌ حاصل‌ کند. می‌تواند مجدداً‌ کار خود را آغاز کند (قائم‌مقام‌ فراهانی، 1368(.

‌ ‌در بورس‌ اوراق‌ بهادار تهران، ملاک‌ ورشکستگی‌ و خروج‌ شرکتها از بورس، ماده‌ 141 قانون‌ تجارت‌ اصلاحی‌ است. در این‌ ماده‌ آمده‌ است: اگر بر اثر زیانهای‌ وارده، حداقل‌ نصف‌ سرمایه‌ شرکت‌ از میان‌ برود، هیات‌ مدیره‌ مکلف‌ است‌ بلافاصله‌ مجمع‌ عمومی‌ فوق‌العاده‌ صاحبان‌ سهام‌ را دعوت‌ کند تا موضوع‌ انحلال‌ یا بقاء شرکت، مورد شور و رای‌ واقع‌ شود. هرگاه‌ مجمع‌ مزبور رای‌ به‌ انحلال‌ شرکت‌ ندهد، باید درهمان‌ جلسه‌ و با رعایت‌ مقررات‌ ماده‌ 6 این‌ قانون، سرمایه‌ شرکت‌ را به‌ مبلغ‌ سرمایه‌ موجود کاهش‌ دهد (منصور، 1377).
بورس اوراق بهادار تهران(TSE):بازاری است که در آن سهام شرکت های سهامی عام مورد داد و ستد قرار می گیرد.شرکت های پذیرفته شده در بورس موظفند هر ساله گزارش جامعی از درآمد ها،مخارج،داراییها،بدهی ها را در قالب صورتهای مالی که توسط حسابرسان معتمد بورس مورد رسیدگی قرار گرفته است ارائه دهند.
سلامت مالی(Financial health ): زمانی است که از دیدگاه سهامداران و کارشناسان مالی شرکتی دارای عرصه ای مطلوب جهت سرمایه گذاری باشد.سلامتی مالی یک شرکت زمانی برای کارشناسان مالی اثبات خواهد شد که نسبت های حسابداری و مالی شرکت در مقایسه با سایر نسبتهای موجود در صنعت مطلوبتر باشد،لذا معیارهایی برای سلامت مالی شرکت ها تعین خواهد شد که این معیارها از طریق مدلهای ورشکستگی آلتمن ،لوجستیک و DEA بدست خواهد آمد که همانا نسبت های مالی و حسابداری می باشند.
Manipulation(دستکاری حسابها توسط مدیریت) : حالتی است که مدیریت یک شرکت جهت نشان دادن وضعیتی مطلوب یا پنهان کردن وضع نا بسامان مالی شرکت اقدام به دستکاری حسابها نموده و باعث میشود نسبتهای مالی و سایر شاخصهای اقتصادی غیر واقعی نشان داده شود.
5 – جنبه جدید بودن و نوآوری در تحقیق:
سرمایه گذاران بالقوه به طور معمول در هنگام تصمیم گیری در مورد خرید سهام یک شرکت به EPS آن شرکت دقت میکنند و آن را به عنوان مبنای تصمیم گیری خود قرار می دهند،در حالی که کمتر شخصی ممکن است که به نوسانات EPS در طی دوران متفاوت توجه کند،در این تحقیق به بررسی این مطلب پرداخته می شود که در صورتی سرمایه گذاران به نوسانات EPSدر طی سالهای متفاوت دقت کنند آیا آنها را در زمینه شناسایی شرکت های در معرض بحران کمک خواهد کرد.
 
8-  سؤالات تحقیق:
1)بین نسبت سود انباشته به جمع داراییها و نوسانات EPS رابطه معنی داری وجود دارد.
2)بین نسبت سرمایه در گردش به جمع داراییها و نوسانات EPS رابطه معنی داری وجود دارد.
3)بین نسبت EBTA و نوسانات EPS رابطه معنی داری وجود دارد.
4)بین نسبت ارزش بازار حقوق صاحبان سهام به ارزش دفتری بدهی ها و نوسانات EPS رابطه معنی داری وجود دارد.
5)بین نسبت فروش به جمع داراییها و نوسانات EPS ارتباط معنی داری و جود دارد.
6)بین نسبت CFTA و نوسانات EPS رابطه معنی داری وجود دارد.
7)بین نسبت NITA و نوسانات  EPS رابطه معنی داری و جود دارد.
8)بین نسبت CATA و نوسانات  EPS رابطه معنی داری و جود دارد.
9)بین نسبت EBIE  و نوسانات  EPS رابطه معنی داری و جود دارد.
10)بین نسبت MVCE و نوسانات  EPS رابطه معنی داری و جود دارد.
11)بین نسبت TDTA و نوسانات  EPS رابطه معنی داری و جود دارد.
12) بین نسبت CLTA و نوسانات  EPS رابطه معنی داری و جود دارد..
13)بین اهرم مالی شرکت و نوسانات EPS رابطه معنی داری وجود دارد.
 
40-Fundamental Analysis
41-Technical Analysis
40-Fundamental Analysis
41-Technical Analysis

رفع نا آگاهی از آینده از اصلی ترین دغدغه های خاطر انسان در طول تاریخ بوده است . آدمی همیشه به دنبال آن بوده که از آینده خود آگاه شده و آن را به نحوی که خود می خواهد سازمان دهد.  در ابتدا چون توان پیش بینی صحیح و قابل اطمینان فراهم نبود، انسان متوسل به نیروهای فراطبیعی شد و آنگاه که توانایی عقلایی بیشتری پیدا کرد، درصدد استفاده از این توانایی برآمد و چون علم امکاناتی برای پیش بینی های او فراهم آورد، از این دستاورد بهره جست.(قدیری مقدم، 1388)
امروزه با رشد و توسعه­ی اقتصاد جهانی و رقابتی شدن آن، تصمیم گیری در­خصوص تخصیص بهینه منابع به مراتب بیش از پیش اهمیت پیدا کرده است. از این رو بازار بورس و اوراق بهادار به عنوان آینه­ی تمام نمای وضعیت اقتصادی کشورها و مکانی برای اینکه سرمایه گذاران بتوانند منابع و پس انداز خود را در آن سرمایه گذاری کنند، بیشترین توجه را به خود جلب کرده است.
تصمیمات مربوط به آینده، همواره با ابهام و عدم اطمینان روبروست و کسانی در رقابت پیروز می شوند که بتوانند آینده را پیش بینی و حداقل اطلاعاتی در خصوص آن داشته باشند و بر اساس آن اقدام به تصمیم گیری نمایند. با گسترش علم، امکان پیش بینی مطلوب آینده فراهم شده است. یکی از راه های کمک به سرمایه گذاران، ارائه­ی الگوهای پیش بینی وضعیت بازار است. هرچه پیش بینی به واقعیت نزدیک تر باشد، مبنای تصمیمات صحیح تری قرار خواهد گرفت.
پیش بینی آینده در عرصه پویای اقتصاد و بازار سرمایه یکی از مهمترین مسائل مورد بحث درعلوم مالی بوده است. معمولاً به منظور پیش بینی وقایعی که در آینده اتفاق می افتد به اطلاعات به دست آمده از رویدادهای تاریخی اتکا می شود .­به این ترتیب که داده های گذشته تجزیه و تحلیل می گردد تا از آن الگویی قابل تعمیم به آینده حاصل گردد، دراغلب روشهای پیش بینی فرض بر این است که روابط بین متغیرها در آینده نیز ادامه خواهد داشت.(فلاح شمس، 1388)
بازار های مالی، به عنوان بخش مهم اقتصاد هر کشور ، بدلیل رابطه تنگاتنگ آن با ساختار اقتصادی، بسیار مورد توجه  قرارگرفته اند. بورس اوراق بهادار نیز به عنوان یکی از مهمترین عناصر بازار سرمایه و توسعه اقتصادی هر کشور شناخته شده است. چرا که این بازار به عنوان پیش نیازی برای بسیاری از تحولات بازرگانی و اقتصادی مورد توجه است. تامین مالی پروژه های مالی – سرمایه ای بلند مدت از محل پس اندازها و نقدینگی بخش خصوصی در مطلوبترین شکل ممکن از طریق بورس اوراق بهادار تحقق می یابد.
 
1-2: بیان مساله
سرمایه گذاران حق دارند نسبت به آینده­ی سرمایه گذاری خود نگران و حساس باشند، به این ترتیب به دنبال این هستند تا اطلاعاتی در مورد آینده بدست آورند. پیش بینی به سرمایه گذاران و تخصیص دهندگان منابع در تصمیم گیری صحیح کمک می کند و ریسک سرمایه گذاری را تا حد امکان کاهش می دهد. بیور می گوید”:پیش بینی ها را می توان بدون اخذ تصمیم انجام داد ولی کوچکترین تصیم گیری را نمی توان بدون پیش بینی انجام داد”.
روشن است که خصوصیت عدم اطمینان، امر نامطلوبی است و از طرفی برای سرمایه گذارانی که بازار بورس را به عنوان مکان سرمایه گذاری انتخاب نموده اند، این خصوصیت اجتناب ناپذیر است. بنابراین بطور طبیعی تمام تلاش های سرمایه گذار کاهش عدم اطمینان است و از این جهت پیش بینی بازار بورس یکی از ابزارهای کاهش عدم اطمینان می باشد.
یکی از مفروضات مهمی که در بازارهای مالی وجود دارد، فرضیه بازار کارا است. بر اساس این فرضیه قیمت اوراق بهادار به ارزش ذاتی آنها نزدیک است، یعنی قیمت تعیین شده دربازار شاخص مناسبی از ارزش واقعی اوراق بهادار است.(جهانخانی،1376) از جمله مواردی که فرضیه بازار کارا را ضعیف­تر می­کند، قابلیت پیش بینی در این بازارها است. (نمازی،1386) آنچه سرمایه گذاران اعم از حقیقی و حقوقی را برای سرمایه­گذاری در سهام شرکت­ها نگران می­کند، نوسانات شدید قیمت های سهام می­باشد.
پیش بینی قیمت سهام  یکی از مهمترین و جذاب ترین فعالیت ها برای مدیران داخلی و سرمایه گذاران خارجی شرکت می باشد. در خارج از شرکت، سرمایه گذاران از این پیش بینی به عنوان اساس و مبنای انتخاب سبد سرمایه گذاری(پرتفولیو) بهینه و سودآور استفاده می کنند؛ از طرف دیگر در داخل شرکت، هدف مدیران که حداکثر سازی ثروت سهامدارن بوده از این پیش بینی در اتخاذ تصمیمات مهم و بحرانی از جمله بودجه بندی عملیاتی، سرمایه ای و تخصیص بهینه منابع به منظور دستیابی به اهداف سازمان استفاده می­کنند. بنابراین روشن است که دقت پیش بینی قیمت سهام بسیار مهم و حیاتی است؛ زیرا مبنای تصمیم گیری های داخلی و خارجی قرار می گیرد. از این رو انتخاب روش پیش بینی یکی از مهم ترین تصمیمات پیش بینی کنندگان است.
بیشتر مطالعاتی که در گذشته در مورد پیش بینی قیمت  انجام شده، از مدل سازی خطی و غیر خطی برای پیش بینی استفاده کرده و به مقایسه و بررسی دقت این روش ها پرداختند. در این تحقیق قصد داریم با استفاده از ترکیب مدل های غیرخطی(تبدیل موجک، شبکه های عصبی و الگوریتم ژنتیک) و مدل­­های خطی به مدل سازی پیش بینی قیمت سهام بپردازیم.
 
1-3: ضرورت و اهمیت تحقیق
سرمایه گذاری و انباشت سرمایه در تحول اقتصادی کشور نقش بسزایی داشته است. اهمیت این عامل و نقش موثر آن را می توان به وضوح در سیستم کشورهایی با نظام سرمایه داری مشاهده کرد. بدون شک بورس یکی از مناسب ترین جایگاهها جهت جذب سرمایه های کوچک و استفاده از آنها جهت رشد یک شرکت، در سطح کلان و نیز رشد شخصی فرد سرمایه گذار است. از آنجایی که هدف و تعریف سرمایه­گذاری، به تعویق انداختن مصرف جهت مصرف بیشتر در آینده است، افراد با سرمایه گذاری انتظار دستیابی به سود مورد انتظار

 خود را دارند. بنابراین مهمترین امر در این زمینه، خرید یک سهم به قیمت پایین و فروش آن به قیمت بالاتر است که این موضوع به معنی پیش بینی قیمت سهام است.

از دوران گشایش بازارهای اوراق بهادار همواره این فکر وجود داشته است که به کمک روشی، قیمت سهام را پیش بینی کنند و در این راه سخت افزارها و نرم افزارها، تحلیل های متفاوت مالی و مانند اینها ابداع شده و مورد استفاده قرار گرفت.(حق پرست،1386)
1-4: اهداف تحقیق
هدف اصلی تحقیق، ارائه مدلی برای پیش بینی قیمت سهام با بکارگیری شبکه عصبی درک چندلایه و تکنیک استخراج قانون از شبکه های عصبی با استفاده از الگوریتم ژنتیک  و ترکیب مدلهای مزبور با مدل خطی ARIMA در شرکت های عضو بورس و اوراق بهادار تهران است. علاوه بر هدف اصلی تحقیق، اهداف فرعی دیگری نیز مورد نظر هستند که در سطح پایین تری از هدف اصلی قرار می گیرند. این اهداف عبارتند از:
-کمک به سرمایه گذاران جهت اتخاذ تصمیم های صحیح و مطلوب
-کمک به مدیران برای انجام وظیفه­ی حداکثر سازی ثروت سهامدارن
-تعیین مدل بهینه از میان مدل های فوق برای پیش بینی قیمت سهام
1-5: سؤالات و فرضیه های تحقیق
پس از بررسی مسئله­ و اهداف تحقیق و مطالعات مقدماتی درباره پاسخ های احتمالی، سؤالات تحقیق به شرح زیر قابل طرح است:

• آیا سری زمانی خطی ARIMA مدل مناسبی برای پیش بینی قیمت سهام است؟
• آیا شبکه عصبی درک چند لایه(MLP) در پیش بینی قیمت سهام بر مدل خطی ARIMA برتری دارد؟
• آیا تکنیک استخراج قانون(ExtractionRule ) از شبکه های عصبی با استفاده از الگوریتم ژنتیک نتیجه قابل قبولی برای پیش بینی قیمت سهام بدست می دهد؟
• آیا تکنیک استخراج قانون(ExtractionRule ) از شبکه های عصبی با استفاده از الگوریتم ژنتیک در پیش بینی قیمت سهام بر شبکه عصبی درک چند لایه(MLP) برتری دارد؟
• آیا ترکیب مدل ARIMA با شبکه عصبی برای پیش بینی قیمت سهام با استفاده از تبدیل موجک نتیجه قابل قبولی برای پیش بینی قیمت سهام بدست می دهد؟
• آیا مدل ترکیبی تبدیل موجک، شبکه عصبی و الگوریتم ژنتیک فازی در پیش­بینی شاخص قیمت نسبت به بقیه مدل­های ارائه شده از دقت بالاتری برخوردار است؟

بنابراین فرضیات اصلی تحقیق به صورت زیر خواهد بود:
فرضیه1) مدل خطی ARIMA مدل مناسبی برای پیش بینی قیمت سهام بدست می دهد.
فرضیه2) شبکه عصبی درک چند لایه(MLP) در پیش بینی قیمت سهام از مدل خطی ARIMA عملکرد بهتری را نشان می دهد.
فرضیه3) تکنیک استخراج قانون(ExtractionRule ) از شبکه های عصبی با استفاده از الگوریتم ژنتیک                               نتیجه قابل قبولی برای پیش بینی قیمت سهام بدست می دهد.
فرضیه4) مدل ترکیبی ARIMA، شبکه عصبی درک چند لایه و تبدیل موجک نتیجه قابل قبولی برای پیش بینی قیمت سهام بدست می دهد.
فرضیه5) مدل ترکیبی تبدیل موجک، شبکه عصبی درک چند لایه و الگوریتم ژنتیک فازی در مقایسه با سایر مدل­ها ارائه شده از دقت بالاتری برخوردار است.
 
1-6: روش انجام تحقیق
هدف اصلی تحقیق حاضر، پیش بینی قیمت سهام با استفاده از مدل سری زمانی خطی ARIMA و شبکه عصبی و همچنین ترکیب شبکه­ی عصبی درک چندلایه یا تکنیک استخراج قانون از شبکه های عصبی با استفاده از الگوریتم ژنتیک  و استفاده از تبدیل موجک برای ترکیب مدل خطی ARIMA و شبکه عصبی و همچنین استخراج قانون از مدل ترکیبی تبدیل موجک عصبی و تعیین مدل بهینه با مقایسه نتایج حاصل از روش­های پیش­بینی مورد استفاده است. تبدیل موجک، شبکه های عصبی و الگوریتم ژنتیک از جدیدترین و پیشرفته ترین روش های مدلسازی و پیش بینی است که چندی است از این روش ها برای پیش بینی فاکتورهای حسابداری و مالی نیز استفاده می شود. در این پژوهش ابتدا پیش بینی شاخص قیمت با استفاده از مدل سری زمانی ARIMA صورت گرفت، سپس این پیش­بینی با استفاده از شبکه­ عصبی مصنوعی تکرار شد، در مرحله سوم برای بدست آوردن الگوی شبکه عصبی از الگوریتم ژنتیک فازی استفاده شد، سپس با استفاده از تبدیل موجک سری زمانی تا سه مرحله شکافته شد، با در نظر گرفتن این نکته که مدل­های خطی در سری­های هموار نتایج بهتری دارند؛ سری همار شده با استفاده از مدل خطی ARIMA پیش­بینی شد و سری تابع جزئیات با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی در انتهای این مرحله با استفاده از معکوس تبدیل موجک پیش­بینی­های صورت گرفته با هم ترکیب شده و پیش­بینی سری اصلی حصل گردید و در نهایت در الگوریتم استخراج قانون از شبکه­های عصبی(الگوریتم ژنتیک فازی) به جای شبکه عصبی از مدل ترکیبی تبدیل موجک و شبکه عصبی استفاده گردید. در ادامه روش­های مورد استفاده برای پیش بینی به تفکیک توضیح داده می شود.
 
1-6-1: مدل ARIMA
یک سری زمانی، دنباله ای از مشاهدات منظم شده بر حسب زمان از یک متغیر می باشد. در تجزیه و تحلیل سریهای زمانی تنها از داده­های تاریخی متغیری که پیش­بینی می شود، استفاده می کنند تا مدلی برای تخمین مقادیر آینده توسعه دهند. پیش بینی بارزترین مورد استفاده از سری زمانی می­باشد، اینکار در صنعت و اقتصاد از اهمیت بالایی برخوردار است. از روش­های پیش بینی سری زمانی که در پش­بینی کاربرد بسیاری دارد مدل ARIMA می­باشد، ولی همانند سایر مدل­های پیش بینی این مدل نیز دارای محدودیت­هایی می باشد که در ادامه به برخی از آنها اشاره می­شود:
در حال حاضر در مدل ARIMA روش مناسبی وجود ندارد که به محض اینکه مشاهده جدید در دسترس قرار گرفت تخمین­های پارامترهای مدل را اصلاح یا به روز نماید، و تحلیل گر ناگزیر است بطور کامل مدل را از نو برازش نماید. و همچنین پژوهشگر باید فرض نماید که تکامل آینده سری زمانی با گذشته یکسان خواهد بود، یعنی شکل مدل با زمان تغییر نخواهد کرد. عدم امتیاز نهایی مدل­های ARIMA سرمایه­گذاری مورد نیاز در زمان و سایر منابع برای ساختن یک مدل رضایت بخش است. ولی این مدل­ها بخصوص برای سری­های زمانی که در آنها فاصله نمونه گیری خیلی کوچکند، بدلیل اینکه تاریخ نسبتا طولانی یی را به آسانی می­توان تهیه کرد، به نحو شایسته­ای مناسبند.(فاطمی،1375)
 
1-6-2: شبکه عصبی مصنوعی
شبکه های عصبی مصنوعی ابزار مدل بندی انعطاف پذیر و غیر پارامتریک هستند. آنها می توانند هر تابع پیچیده ای را با دقت مورد نظر اجرا کنند. یک شبکه عصبی مصنوعی نوعا از چندین لایه متشکل از تعدادی زیادی عناصر محاسبه گر ساخته شده است که این عناصر محاسبه گر اصطلاحا گره می­نامند. هر گره یک سیگنال ورودی از دیگر گره ها، یا ورودی های خارجی دریافت می­کند و پس از پردازش سیگنالها بصورت محلی به واسطه یک تابع تبدیل به گره دیگر یا نتیجه نهایی ارسال می کند. لایه­ی ورودی و لایه­ی خروجی شبکه شبیه یک سیستم ورودی-خروجی عمل می­کند و ارزش نرون های ورودی را برای محاسبه­ی ارزش نرون خروجی مورد استفاده قرار می دهد. شبکه های عصبی با لایه های پنهان دارای توانایی های بیشتری نسبت به شبکه های عصبی دو لایه هستند.(منهاج،1377)  در شبکه­های عصبی ورودی p به نرون اعمال شده از طریق ضرب در وزن w، وزندار می­شود و حاصل به تابع انتقال f بعنوان ورودی اعمال شده و خروجی نهایی حاصل می­گردد. که در آن اندازه­ی w متناظر با قدرت هر اتصال سیناپسی(به نقطه اتصال یک آکسون یک سلول عصبی با دندریت سلول­های عصبی دیگر) در نرونهای موجودات زنده می­باشد.(مصطفی کیا،1388)  بعبارتی شبکه عصبی وزن بین متغیرهای مستقل و وابسته یعنی میزان رابطه بین آنها را تعیین می نماید.
1-6-2-1: شبکه­ی عصبی درک چند لایه (MLP)
پرکاربردترین معماری شبکه های عصبی، شبکه های چند لایه پیش خور هستند که معمولا” شبکه های درک چند لایه و به طور اختصار MLPگویند. این نوع شبکه ها دارای مشخصات زیر هستند:
١. پردازنده های شبکه به چند لایه مختلف تقسیم می شوند.
٢. حداقل تعداد لایه ها در این شبکه ها، ٢ است.
٣. پردازنده های هر لایه فقط مجاز به دریافت سیگنال از پردازنده های لایه قبل خود هستند و سیگنال خروجی این پردازنده نیز به پردازنده های بعدی اعمال می شود.
۴. در این شبکه ها به لایه اول، ورودی، به لایه آخر، خروجی و به لایه های میانی ، لایه های پنهان می گویند. ورودی های شبکه پارامتر های مؤثر در تعیین خروجیها هستند. بنابراین تعداد گره های لایه ورودی و خروجی در حقیقت از همان آغاز استفاده از شبکه معلوم است. تعداد گره های لایه­ی پنهان و همچنین تعداد لایه های پنهان از طریق سعی و خطا بدست می آید. در حقیقت تعداد مناسب گره ها و لایه های پنهان، وقتی به دست می آید که شبکه بهترین جواب را ارائه دهد.(منافی،1385)
علت اصلی موفقیت این شبکه را بایستی در نوع الگوریتم یادگیری این شبکه جستجو کرد. الگوریتم مورد استفاده در آن ، الگوریتم پس انتشار خطا می باشد. این الگوریتم همواره به دنبال حداقل سازی مربعات خطا می باشد . این دقیقا شبیه تخمین ضرایب رگرسیون از روش OLS در آمار و اقتصاد سنجی می باشد . بنابراین هر شبکه عصبی از یک تابع  خطایی همانند رابطه زیر پیروی می کند .
تابع خطا در شبکه MLP :
(1-1)
در این رابطه  e بیانگر مقدار خطای مشاهده شده می باشد .
هنگام طراحی یک شبکه باید پارامترهای ساختار شبکه، نوع الگوریتم آموزش، نرخ یادگیری، تعداد لایه های شبکه و تعداد نرون ها در هر لایه، و تعداد تکرارها برای هر الگو در خلال آموزش را مد نظر داشت.(اعظمی،1388)
از آنجاییکه عمل پیش بینی در شبکه های عصبی از طریق یادگیری بر روی متغیرهای ورودی انجام می شود، از این رو متغیرهای ورودی یکی از موارد مهم در مدلسازی با استفاده از شبکه های عصبی و الگوریتم ژنتیک است. از آنجا که بهترین وضعیت برای شبکه­های عصبی هنگامی است که تمام ورودی­ها و خروجی­ها بین صفر و یک باشند لذا داده ها با استفاده از روش ساعتی نرمال شدند. بدین منظور با جمع آوری منابع داخلی و خارجی با استفاده از روش کتابخانه ای و مطالعه ادبیات تحقیق، چهار متغیر به عنوان متغیرهای ورودی مدل در نظر گرفته شدند:

1– training