لرزه­نگاری مطالعه علمی گسترش امواج الاستیک در زمین می­باشد و به عنوان یکی از شاخه­های ژئوفیزیک شناخته می­شود. از آنجا که امکان دسترسی به لایه­ها و ساختارهای درون زمین همواره میسر نمی­باشد، امواج الاستیک امکان تصویرسازی آنچه در زیر سطح زمین قرار دارد را با استفاده از اطلاعات به­دست آمده از این امواج را فراهم می­کند. بدین صورت لرزه­شناسی به زمین­شناسی و اکتشاف معدن مرتبط می­شود. لرزه­شناسی در ابتدا، لرزه­نگاری برای مطالعه علمی پیدایش زلزله و امواج حاصل از آن پدید آمد و به دنبال آغاز جنگ سرد قدرت­های جهانی رو به سرمایه گذاری بیشتری در این علم آوردند تا از وقوع آزمایش­های هسته­ای طرف مقابل و محل و شدت آن مطلع شوند. پس از دهه شصت و هفتاد میلادی با گران شدن نفت و بحران انرژی بار دیگر نظرها متوجه این علم شد، تا با ابداع دستگاه­ها و روش­های نوین اقدام به اکتشاف منابع جدید کنند. امواج لرزه­ای، امواج صوتی با طیف فرکانسی گسترده­ای هستند که به دو نوع امواج حجمی[1] و امواج سطحی[2] طبقه بندی می­شوند. سرعت انتشار امواج بستگی به جنس محیط انتشار دارد. علم لرزه­شناسی خود به دو گروه زلزله­شناسی و لرزه­نگاری اکتشاف نفت تقسیم می­شود که مورد اول موضوع بحث این تحقیق نمی­باشد، در شاخه لرزه­نگاری اکتشاف نفت اطلاعات لرزه­ای با ایجاد موج مصنوعی در سطح زمین و دریافت بازتاب این امواج از درون لایه­های زیر سطحی به­دست می­آید، به دلائل

 اقتصادی و اهمیت اکتشاف و تولید نفت، علم لرزه کاربردهای فراوانی پیدا کرده است. از نظر کاربرد علم لرزه در صنعت نفت خود به دو گروه لرزه­نگاری اکتشافی و لرزه­نگاری توسعه­ای تقسیم می­گردد، لرزه­نگاری اکتشافی به صورت دو بعدی و لرزه­نگاری توسعه­ای میادین به­صورت سه­بعدی و چهاربعدی انجام می­گردد. در طی چند دهه اخیر، ژئوفیزیک­دانان و نیز زمین­شناسان هر کدام با ارائه نظریات نوین و فرمول­های جدید سعی کردند تا داده­های لرزه­ای را از منظری خاص مورد بررسی قرار داده تا اطلاعات مورد نظر خود را استحصال کنند. در این میان نقش نشانگرهای لرزه­ای، مقاومت صوتی، بررسی­های ساختمانی و مطالعات چینه­شناسی­ لرزه­ای از اهمیت بیشتری برخوردار بوده است. در این تحقیق لرزه­نگاری دوبعدی بازتابی موضوع بحث می­باشد.

1-2    مهاجرت

فرآیند افزایش وضوح[3]، تصحیح شکل و جابه­جایی در تصاویر، به اصطلاح مهاجرت نامیده می­شود که اغلب با تصویرسازی ساختاری هم معنی است. ].. در نتیجه باز تابنده­های شیب­دار به مکان درست آنها منتقل می­گردند و امواج پراش هم فرونشانده می­شوند. مهاجرت را می­توان بر دو اساس طبقه­بندی کرد: یکی بر اساس حیطه­ای که در آن عمل می­کند و دیگری بر اساس دستورالعملی که مورد استفاده قرار می­گیرد. پس می­توان بین روش­های مختلف انجام آن تفاوت قائل شد؛ مهاجرت دوبعدی و سه­بعدی، زمانی و عمقی، پیش از برانبارش و پس از برانبارش. این عملیات به صورت دو بعدی بر رویدادهای لرزه­ای در فضای دوبعدی عمل می­کند، در حالی که در حالت سه­بعدی رویدادهای لرزه­ای را در محیطی سه­بعدی مورد بررسی قرار می­دهد. در مهاجرت دوبعدی فرض بر این است که مقطع برانبارش شده حاوی هیچ انرژی خارج از صفحه ثبت شده نمی­باشد. در صورتی که در حالت سه بعدی تصویرسازی صحیح­تری از انرژی­های خارج از صفحه ثبت شده صورت می­گیرد. مزیت دیگر حالت سه­بعدی این عملیات، تمرکز انرژی است که باعث افزایش نسبت سیگنال به نوفه در داده­ها می­گردد. مهاجرت زمانی برای حالتی که تغییرات قائم سرعت داریم درست عمل می­کند، اما اگر تغییرات جانبی سرعت یا ساختارهای پیچیده زیرسطحی وجود داشته باشد، دیگر به درستی عمل نمی­کند و در نتیجه از مهاجرت عمقی استفاده می­شود[Sherwood., 1978] مهاجرت پس از برانبارش زمانی، معمولاً تصویری مناسب از بازتابنده­های زیر سطحی ساده را ارائه می­دهد. زیرا هنگامی که ساختارهای زیر سطحی ساده باشند رویدادهای بازتابی هذلولی هستند و عمل برانبارش به خوبی به انجام می­گردد. هنگامی که ساختارهای زیرسطحی پیچیده باشند، عملگر برانبارش به خوبی عمل نمی­کند و در نتیجه بهتر است از مهاجرت پیش از برانبارش استفاده شود. مهاجرت عمقی پیش از برانبارش در مواجه با تغییرات جانبی سرعت و ساختارهایی با زمین شناسی پیچیده، کیفیت تصاویر را به صورت قابل ملاحظه­ای افزایش می­دهد (شکل1-1) و (شکل1-2). شکل 1-3 یک ساختار زیر سطحی شیب­دار در حوزه زمان (الف) و در حوزه عمق (ب) پس از اعمال کوچ را نشان می­دهد.
[1] Body wave
[2] Surface wave
[3]Sharpening
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)