کلمه تعارض به شکل های گوناگون معنی و تفسیر شده است که همه آنها دارای وجوه مشترکی هستند و به معنی مخالفت، تضاد، مانع و اختلاف آمده اند که باعث نزاع و کشمکش بین فرد با فرد، فرد با گروه، گروه با گروه و فرد با سازمان می گردد. در دنیای امروز منابع انسانی به عنوان مهمترین دارایی های سازمان محسوب می گردد و وجود همکاری و هم فکری بین آنها در رسیدن به اهداف سازمانی بسیار مفید و ضروری است. لذا چگونگی برخورد با تعارض در ایجاد همفکری و همدلی بسیار مهم و حیاتی است.

تعارض به علل گوناگون بین افراد و گروه ها به وجود می آید. تفاوت های ادراکی، شخصی، اعتقادی، سیاسی و عقلی و حتی ظاهری افراد از یک سو و استنباط های مختلف در مورد هدف های فرد، سازمان و جامعه از سویی دیگر تعارض های گوناگون را در محیط کار جمعی از جمله دانشگاه به وجود می آورد. در این راستا شناسایی علل موثر در برخورد مناسب با این تعارض ها ضروری است. مدیریت تعارض مانند سایر رفتارهای سازمانی، به شدت از عوامل فردی، ساختاری، ارتباطی و غیره تاثیر می گیرد. هر کدام از سبکهایی که مدیران برای حل تعارض انتخاب کنند ممکن است با تعدادی از این عوامل مرتبط باشد (ابزری و نجفی، 1386).

استفاده صحیح و موثر از تعارض موجب بهبود عملکرد و ارتقای سطح سلامتی سازمان می گردد و استفاده غیر موثر از آن موجب کاهش عملکرد و ایجاد کشمکش و تشنج در سازمان می شود. استفاده موثر از تعارض مستلزم شناخت و درک کامل ماهیت آن و همچنین علل

 خلق کننده و کسب مهارت در اداره کنترل آن است که البته امروزه به عنوان یکی از مهمترین مهارت های مدیریت به شمار می آید. توانایی برخورد با تعارض و اداره آن در موفقیت مدیران سازمان نقش ارزنده ای دارد (کاظم پور، 1384).

در این تحقیق سعی می شود با بررسی سطح تعارض بین افراد و واحدهای سازمانی شرکت پایانه نفتی خارگ و شناخت عوامل آن در صورت وجود تاثیرات مخرب ناشی از این تعارض راه کارهای مناسبی جهت مدیریت آن ارائه گردد. در ادامه ی این فصل بیان طرح موضوع و مساله ی اصلی پژوهش و تبیین ویژگی های تحقیق است که در پی آن جهت گیری کلی پژوهش مشخص شده است. سپس اهمیت و ضرورت پژوهش، اهداف و فرضیات و مدل پژوهش، معرفی متغیرهای پژوهش و در آخر نیز تعاریف نظری و عملیاتی واژه های تحقیق در این فصل مورد اشاره قرار گرفته است.

1-1. بیان مساله تحقیق

تعارض پدیده‌ای است كه آثار مثبت و منفی روی عملكرد افراد و سازمان‌ها دارد. استفاده صحیح و مؤثر از تعارض موجب بهبود عملكرد و ارتقای سطح سلامتی سازمان می‌گردد و استفاده غیر مؤثر از آن موجب كاهش عملكرد و ایجاد كشمكش و تشنج در سازمان می‌شود. استفاده مؤثر از تعارض مستلزم شناخت و درك كامل ماهیت آن و همچنین علل خلق كننده و كسب مهارت در اداره و كنترل آن است كه البته امروز به عنوان یكی از مهمترین مهارت‌های مدیریت به شمار می‌آید. توانایی برخورد با تعارض و اداره آن، در موفقیت مدیران سازمان‌ها نقش ارزنده‌ای دارد. اگر تعارض‌ها سازنده باشند، موجب بروز افكار نو و خلاق می‌شوند و زمینه تغییر و نوآوری و تحول سازنده را در سازمان فراهم می‌سازند و در نهایت به مدیریت كمك می‌كنند تا به اهداف سازمانی خویش نائل آید. تعارض سازمانی به چندین شكل پدیدار  می شود. دوایر سازمانی هدفهای مختلف و متفاوتی دارند، كا ر ها و وظایف مختلفی را بر عهده میگیرند و از نظر حیثیت و اعتبار با هم متفاوتند؛ اعضای هر دایره یا گروه از نظر سن، میزان تحصیلات، سطح آموزش و تجربه با هم اختلاف دارند. تعارض بین گروهها و افراد با وجود چنین اختلاف هایی ایجاد می شود. هنگامی كه گروه ها با یك مشكل روبرو می شوند، اولین هدف بدست آوردن یك راه حل است. با این وجود، ظهور پیشنهادات متعدد اشخاص را به داشتن نظرات متعدد وا میدارد و یكی از اینها پدیدار شدن میل برای نگهداری موقعیت موجود است. تبدیل آنها به نقطه نظرات بی طرف نیز به فرایند حل مشكل اضافه می شود. یعنی وقتی هدف پیروزی بیشتر از هدف پیدا كردن بهترین راه حل باشد می تواند به كاهش كیفیت تصمیم گیری منتج شود. مدیر باید منابع بالقوه و فراهم كننده تعارض را برای اداره كردن شناسایی كرده و تشخیص دهد. تنظیم استراتژی برای تعارض نیازمند تجزیه و تحلیل موقعیت تعارض و شناسایی نقاط اساسی و راهبردی رشد تعارض می باشد. مدیران با پاسخ به سه سوال كلیدی می توانند موقعیت تعارض را تجزیه و تحلیل كنند.

چه كسی تعارض را ایجاد كرده است؟ ممكن است تعارض بین افراد، گروه ها و بین بخش ها باشد. منبع ایجاد تعارض چیست؟ ممكن است تعارض از رقابت، تفاوت های شخصی و یا نقش های سازمانی ناشی شود. سطح تعارض چگونه است؟ ممكن است موقعیت تعارض طوری باشد كه مدیر باید بی درنگ دخالت كند یا نیاز به برنامه ریزی و زمان داشته باشد.؟. تعارض می تواند موجب مخدوش شدن ماموریت هر سازمان شود و این واقعیتی است كه مقامات اجرایی سازمان با آن روبه رو هستند. در این تحقیق ما درباره ماهیت تعارض بین گروه ها و نیز در مورد اینكه آیا پدیده تعارض باعث سلامت سازمان یا بیماری آن   می شود، بحث می كنیم. ماهیت سازمان به گونه ای است كه پذیرای پدیده تعارض است؛ زیرا یك سازمان از گروهها و دوایری تشكیل شده است كه تضاد منافع دارند. بنابراین در این تحقیق سعی می شود با بررسی سطح تعارض بین افراد و واحدهای سازمانی شرکت پایانه نفتی خارگ (واحد عملیات دریایی) و شناخت عوامل آن در صورت وجود تاثیرات مخرب ناشی از این تعارض راه کارهای مناسبی جهت مدیریت آن ارائه گردد.

1-2. اهمیت و ضرورت تحقیق

شرکت پایانه های نفتی کار خود را رسما از سال 1379 پس از جدا شدن از شرکت مناطق نفتخیز جنوب شروع کرد. رسالت شرکت دریافت نفت خام و میعانات گازی تولید شده از مناطق نفتخیز و ذخیره سازی و سپس صدور آن می باشد که به عنوان حیاتی ترین شاهرگ اقتصادی ایران نقش مهمی در ایجاد منابع مالی در اقتصاد کشور ایفا می نماید. با توجه به وابستگی اقتصاد کشور به نفت خام صادراتی شایسته است از مدیریت توانمند و نیروهای زبده و کارآمد برخوردار باشد لذا برای برخورداری از این مزیت ضرورت دارد نقاط قوت و ضعف را در زمینه های مختلف از جمله تعارض را در ابعاد گوناگون به شرح ذیل شناسایی و در جهت اهداف سازمانی مدیریت کرد.

ضرورت شناسایی و انتخاب سبک مدیریت صحیح تعارض در جهت تحقق اهداف سازمانی.

ضرورت برقراری ارتباط و تعامل سازنده بین نیروهای جوان دارای مدارج عالیه و افراد باتجربه (دارای مهارت تجربی) و جلوگیری از دو قطبی شدن افراد و کاهش همکاری.

ضرورت برقراری روابط صحیح بین عوامل ستادی و عوامل صف در حوزه ی مسئولیت هر کدام در جهت نیل به اهداف سازمانی.

ضرورت آموزش نیروی انسانی از اهداف سازمانی و جلوگیری از هدر رفت این سرمایه ها.

مدیریت اثر بخش تعارض به مدیر کمک می کند تا با تحولات جدید در تماس باشد و برای مقابله با تهدیدات و استفاده از فرصت ها راه حل های مناسب بیابد.

1-3. اهداف پژوهش

1-3-1. هدف اصلی

بررسی و ارائه راهکار مناسب جهت مدیریت تعارض در شرکت پایانه نفتی خارگ (واحد عملیات دریایی)