دوران جدید كه به عصر اطلاعات موسوم است، دوران فناوری اطلاعات و ارتباطات می باشد، بشر امروز جامعه­ای مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT )[1] را تجربه می­كند كه از ویژگیهای خاص خود برخوردار است. چنین جامعه­ای را جامعه اطلاعاتی می­گویند (صرافی زاده، 1383 ، ص 5).

جامعه اطلاعاتی جامعه­ای است كه در آن زندگی اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی افراد جامعه به فناوری اطلاعات و ارتباطات وابسته است و جامعه­ای است كه در آن مردم در محل كار ، منزل و حتی در اماكن تفریحی از این تكنولوژی­ حداكثر استفاده را می­برند.

بر خلاف دوران گذشته كه اطلاعات و تكنولوژی در اختیار صاحب نظران فن و صنایع قرار داشت و مشروعیت آن نیز به تایید و تصدیق آنان مرتبط بود در جامعه جدید اطلاعات تكنولوژیستها علمای اجتماعی و مردم معمولی نیز مرتبط با تكنولوژی اطلاعاتی قرار گرفته و بخشی از زندگی روزمره آنان شده است. زیرا اطلاعات و اخبار در گروه نیازهای اساسی همه مردم قرار گرفته است و تولیدات آن استفاده همه جانبه دارد. در حالی كه در دوران گذشته استفاده از تكنولوژی مرتبط با قشر خاصی بود و فراگیری زیادی نداشت (آذرخش، مهراد،1383،ص 25).

ویژگی‌دیگر جامعه اطلاعاتی كالا شدن اطلاعات است، اطلاعات كالا شده و به مدد تكنولوژی های جدید ارتباطی در دسترس هر كسی كه

 طالب آن باشد قرار می­گیرد. در این گونه جوامع مفاهیم سنتی موجود در زمینه­هایی چون اقتصاد، آموزش ، كسب و كار، مدیریت و تجارت دچار تحول می­گردد. با گذر از عصر صنعتی و ورود به عصر اطلاعات و به گفته الوین تافلر[2] (عصر دانایی) نیاز روزافزون بشر برای آموزش متفاوت­تر با آنچه در گذشته بوده است بیشتر حس می­شود در همین راستا تكنولوژی اطلاعات و ارتباطات كه به طور فزاینده­ای در حال گسترش است می­تواند به نحو مطلوبی تمامی امور زندگی را تحت تاثیر قرار دهد (احمدی نژاد ، 1379 ، ص 24).

دنیای موجود با دستاوردهای متنوع خود همواره در معرض تحولات و تغییرات غیرقابل پیش بینی است. الوین تافلر اعتقاد دارد ورود به قرن بیست و یكم به عنوان عصر فرانظریه[3] هنگامی برای انسانها جاذب خواهد بود كه آدم كنونی بتواند در مقابل تغییرات آن قرن قدرت تحمل لازم را داشته باشد با شجاعت در مقابل آن ظاهر شود. تحقق این ایده­آل هنگامی میسر خواهد بود كه از هم اكنون بشر امروزی بتواند خودش را برای تغییرات در دنیای آینده آماده سازد این نیز مشروط به دانش، مهارت، بینش و پویایی است.

زندگی در دنیای جدید نیازمند شناخت كامل و كسب مهارتهای استفاده از این ابزارها و بدون داشتن چنین ابزاری رقابت و زندگی بسیار مشكل خواهد بود و مستلزم از دست دادن فرصتهای فراوانی در زندگی روزانه افراد و جوامع است.

سازمانها باید جهت به كار­گیری و استفاده بهینه از تكنولوژی فن­آوری اطلاعات زمینه سازی لازم و مطلوب را داشته باشند تا بتوانند در این راه گامهای مهم و صحیح را در عرصه سازمان بردارند. یکی از مهمترین عوامل موفقیت و شكست در این حركت در “فرهنگ سازمان ” است. فرهنگ سازمانی به تمام جنبه­های سازمانی تاثیر می گذارد و بر اساس اعتقادات و ارزش­های مشترك، به سازمان‌ها قدرت می بخشد و بر نگرش رفتار فردی انگیزه و رضایت شغلی و سطح تعهد نیروی انسانی طراحی ساختار و نظام­های سازمانی، هدف­گذاری، تدوین و اجرای استراتژی­ها و …. تاثیر می­گذارد. همچنین فرهنگ سازمانی عامل موثر در ترویج خلاقیت و نوآوری است كه از طریق ارزش نهادن به كار سخت و متمركز و هدف­دار ، پشتكار  و سخت كوشی و تعهد عمل می­كند.

نیروی انسانی به عنوان مهمترین منبع اصلی سازمان بااستفاده از اطلاعات، فناوری، مواد، تجهیزات و بودجه و… به تولید كالا و خدمات بپردازد  و در صورتی كه درست عمل كند سازمان نیز از عملكرد خوبی برخوردار خواهد شد.

لذا سازمان از طریق توجه به فرهنگ و شناخت فرهنگ موجود سازمان و تجزیه و تحلیل آن و خلق ارزش­های مناسب در حمایت از فرهنگ مطلوب می­تواند در راستای به كار گیری مؤثر فناوری اطلاعات و ارتباطات سازمان نقش مهمی را ایفا نماید.

2-1- بیان مسئله

با توجه به اینكه فرهنگ سازمانی نظام ارزشها، باورها و آداب و رسوم مشترك در بین اعضای سازمان است و تعاملات قسمتهای مختلف را بر قرار می كند بنابراین یك ابزار مؤثر در بكارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در سازمان تلقی  می شود.

در سازمانهایی كه فرهنگ استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات وجود ندارد آثار و تبعاتی بدنبال خواهد داشت كه از آن جمله می توان نارضایتی ارباب رجوع، هزینه های گزاف، طولانی بودن جریان كارهاو … را نام برد.تحقیقات نشان می دهد كه بسیاری از عدم كارآیی كه در یك سازمان پیش می آید ناشی از عدم بكارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات است. زیرا رشد روز افزون اطلاعات به سازمانها كمك می كند كه در میدان رقابت موفق عمل كنند. یكی از موانع اساسی عدم بكارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات فقدان فرهنگ سازمانی بكارگیری آن می باشد.

فرهنگ سازمانی به دلیل ماهیت اثر گذاری قوی كه می تواند بر رفتار و عملكرد اعضای سازمان داشته، نقش مهمی را در بكارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات ایفا می كند.بنابراین فناوری اطلاعات و ارتباطات یكی از مهمترین مسائل عصر حاضر در تمام جوامع می باشد پس بكارگیری آن در سازمانها جهت هماهنگی با جامعه بین الملل لازم و ضروری به نظر می رسد ولی متأسفانه هنوز شرایط و فرهنگ مناسب جهت استفاده مؤثر به جا و ماهرانه از این فناوری در سازمانها بوجود نیامده است، لذا مسأله این پژوهش بررسی رابطه بین فرهنگ سازمانی با بكارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در ادارات آموزش و پرورش می باشد. با این هدف كه با روشن شدن رابطه فرهنگ سازمانی با بكارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در ادارات آموزش و پرورش زمینه لازم برای توجه و اقدام جدی مسئولین جهت بالابردن فرهنگ سازمانی در ادارات آموزش و پرورش فراهم آید تا از آن طریق بكارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در ادارات و سازمان آموزش و پرورش افزایش یابد.

[1] – Information . communication and technology

[2] – Alvin tafler

[3] – meta theory

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)