دراواخردهه 1960میلادی محققان در وزارت دفاع آمریکا پروژه پژوهشی پیشرفته ای درزمینه اتصال رایانه هاازطریق خطوط تلفن آغاز کردند .دراین سیستم که به شبکه آرپانت[1]معروف شد،چندین کاربر رایانه می توانستنددر یک خط ارتباطی داده ها واطلاعات خود رابه اشتراک بگذارندوپژوهشگران قادر بودند با یکدیگر به نامه نگاری ازطریق پست الکترونیک[2] بپردازند.با ادامه این پیشرفت ها سرانجام درسال 1980آرپانت جای خود را به شبکه جهانی اینترنت داد.در واقع اینترنت شکل تکامل یافته آرپانت است(شیرکوند وهدایتی آذر،1392:129).
آنچه در شبکه اینترنت وجوددارد،رابطه متقابل وبسیار پیچیده شبکه هاست؛این شبکه ها هنگامی که شبکه های دیگری مانندthe worldوcompuserverدرادامه انتقال دادها به عنوان آزاد راهها[3] وپل های اطلاعاتی به اینترنت پیوستند.ازطریق این آزادراهها داده ها در سراسرعالم از طریق بسیاری از شبکه ها ازجمله اینترنت به تمام عالم منتقل شد(فتاحی،24:1378).
به هرحال آنچه اینترنت را به عنوان پیوند تعداد بی شماری از شبکه ها ی کوچک وبزرگ که حاوی اطلاعات گوناگون ومتنوع می باشد،مهم وبا ارزش کرده است،ویژگی های کار کردی اینترنت است.این ابزار رسانه ای در ابعاد وسیعی می توانددر قالب های مختلف ودر حال رشدی از جمله سرویس های خبر رسانی،وبلاگ ها،تالارهای گفتگو،اجتماعات مجازی،،اتاق های گپ،سرویس های بازی ،سایت ها وبلاگ های پورنوگرافیک درخدمت اهداف متنوع باشد(کوثری2و3:1387).
درادامه پیشرفت های سریع بشر در همه زمینه های دانش، گوشیهای موبایل نیز از طریق ویژگی ها ی خاص ومنحصر به فردخوددر قالب انتقال سریع اطلاعات،دنیای مهم وجدیدی را به روی انسانها گشود.این امربه وسیله گوشیهای نسل جدیدهوشمند،واز طریق پیوند با اینترنت، بسیاری از ملاحظات اخلاقی وسیاسی را کنار زده واطلاعات متنوعی را به صورت انلاین در اختیار انسان قرار داد.درواقع اصطلاح وایبر[4] یک نرم افزارمالکیتی چندسکویی پیام رسان فوری صدا روی پروتکل اینترنت است که برای تلفن های هوشمند توسط شرکت وایبر ارایه شده است. این فنا وری می تواند تلفن های سیمی خانگی را کنار زده ودر هرزمان و مکانی کاربران سراسر دنیا را از تبادل انواع اطلاعات ،از جمله تصاویر ویدیووپیام های رسانه ای بهره مند سازد.این همان نکته مهمی است که پژوهش فوق در پی بررسی آن است؛درباره این فناوری موضوع زمانی پیچیده می شود که بدانیم فضای رسانه ای اینترنت ووایبربدون هیچ مانعی می تواند بر کوچک وبزرگ انسانها اثر گذاشته وبه عمق زوایای زندگی آنها نفوذ کرده وآنها را به چا لش فرا خواند؛درادامه باید دانست ،این قضیه زمانی حادترمی شود که فنا آوریهای فوق با تاثیری که برفرهنگ های متنوع در جوامع مختلف می گذارند،قادرند دولت ها ی مقصد را به نفع فرهنگ هاوحکومت های صادر کننده این تکنولوژی دچار درد سر سازند.
2.1.بیان مسأله
مسأله مهم وحقیقت عیان درباره اینترنت ووابستگان رسانه ای آن از جمله وایبر این است که لازمه زندگی انسان مدرن هستندوبه هیچ عنوان نمی توان آنها را از زندگی امروزی کنارگذاشت وازخدمات جهانی وعلمی آنها صرفنظرکرد.زیرا پیوند واتصال به اینترنت به طور کلی به معنای برقرار کردن پیوند با جریان پویا وبالنده علم جهان است.ازسوی دیگر بستری که اینترنت برای تبادل اطلاعات فراهم کرده وآنرا به طورمساوی در اختیارافراد بشری قرار داده ،خود در احاطه اطلاعات ویافته های خامی است،که بیشترین آن هنوزبه مرحله دانش وعلم نرسیده ، واستفاده از آنها نیازمندسواد رسانه ای است؛بدون تردیداگر کاربران بدون آمادگی و آشنایی کافی با فضا های مجازی وارد این رسانه ها وشبکه های اجتماعی مرتبط با آنها شوند، با مشکلات جدی مواجه خواهد شد؛زیرا یک فرد متصل به اینترنت تنها نظاره گراینترنت نمی باشد.بلکه خود جزیی از جریان سیال اینترنت خواهدشد،وذهن وروان وشخصیت وهستی اوبه عنوان یک کالا در دسترس مبادله قرار می گیرد.بنابراین سوادرسانه ای مهمترین اصطلاحی است که هر کسی باید قبل از ورود به فضا های مجازی ورسانه ای به آن مسلح باشد.سوادرسانه ای درمفهوم گسترده آن می تواند راهکاری منطقی وعاقلانه وهوشیارانه در اختیار یک شخص برای استفاده از اینترنت ووایبر قرار دهد تا بدون اتلاف وقت،از خطر آسیب های اجتماعی وفرهنگی درامان مانده واستفاده لازم وعلمی نیز از طریق رسا نه های فوق ببرد.
نفس این پژوهش ومهمترین مسأله آن روی این موضوع متمرکزاست که راهکاری جدی وویژه برای مقابله با بعضی از اثرات مخرب وخطر ناک رسانه های فوق،در فضا های مجازی ودر قالب شبکه های اجتماعی یافته ودر تدوین وتفسیرراهکاری مناسب وعلمی با استفاده از تکنیک های علمی برای جلوگیری ازهرگونه آسیب های اجتماعی وهویتی بر جامعه آماری ماننددانش آموزان مقطع متوسطه در حوزه محلی مانند شهرستان سرپل ذهاب جلوگیری نماید.
پرسش هایی که در قبال مسأله اینترنت ووایبردر ارتباط با پژوهش فوق، به عنوان پیش زمینه ورود به این بحث مورد دقت قرار گیرد،می تواند از این قرار باشد؛آیا گزارش علمی که از این پژوهش به دست می آید،می تواند تعمیمی باشدبرای دیگر نقاط با شرایطی مشابه با این خصوصیات مکانی واجتماعی؟اگرتاثیرمثبت استفاده از اینترنت ووایبر در این گزارش به اثبات برسد،چگونه می توان این تاثیر مثبت را نگهداری وحفظ کرد؟واگر تاثیر منفی مورد فوق به اثبات برسد،به چه طریقی آن را مهار واصلاح نماییم؟
[1] .ARPANET NET WORK
[2] .E_mail
[3] .Gate ways
[4] .viber